ماکارونی یکی از پرطرفدارترین غذاهای موجود است که پیر و جوان، خرد و کلان دست رد به سینه‌اش نمی‌زنند. آیا تاکنون به این موضوع فکر کرده‌اید که این رشته‌های خوشمزه در کجا و چه زمانی متولد شدند؟ یا چطور شد این رشته‌های فرنگی در میان برنامه غذایی ما ایرانی‌ها جای گرفت؟ چه کارخانه‌هایی این مواد غذایی را تولید می‌کنند؟ و از همه جالب‌تر اولین کارخانه تولیدکننده ماکارونی در ایران چه نام داشته است؟ برای رسیدن به پاسخ همة این سؤالات کافی است همراه ما باشید تا در مجله فودکس به آن‌ها پاسخ دهیم.
ریشه کلمه ماکارونی
برای ریشه کلمه ماکارونی چند نظریه وجود دارد. دیدگاه اول: ماکارونی از واژه یونانی makaria گرفته شده است و دیدگاه دوم: واژه ایتالیایی ammaccare است که به معنی خمیر له شده یا ورز داده شده است.
تاریخچه ماکارونی در جهان
بیشتر افراد معتقدند که ماکارونی غذایی ایتالیایی است و مبدا اصلی آن هم متعلق به کشور ایتالیا است. آنچه را که در رابطه با اصالت حقیقی این غذا مشخص است، عموماً در قالب یک داستان مطرح می‌کنند. طبق این روایت، منشأ ابداع ماکارونی به کشور چین باز می‌گردد. پاستا یا ماکارونی دومین غذای محبوب جهان، در واقع ساخته چینی‌ها است.
بنا به گفته مؤسسه ملی پاستا آمریکا، ابداع این رشته‌ها بر حسب اتفاقی که در 3.000 سال پیش رخ داده است، بازمی‌گردد. روزی یک بانوی چینی در آشپزخانه یک کشتی، مشغول تهیه خمیر نان بوده که در حین کار با یک ملوان ایتالیایی مشغول گفت‌وگو می‌شود. به‌طور اتفاقی، خمیر از ظرف به روی میز ریخته و به‌صورت رشته‌رشته از میز آویزان می‌شود و با تابش آفتاب بر روی رشته‌ها به‌سرعت خشک می‌شوند و تقریباً به شکل امروزی ماکارونی درمی‌آیند. این بانو به همراه همکار ایتالیایی خود یعنی جناب اسپاگتی، رشته‌های به‌دست‌آمده را در آبگوشت جوشان می‌پزند و پس از چشیدن رشته‌های پخته شده، در می‌یابند که به چه خوراکی خوشمزه و جالبی دست پیدا کرده‌اند. جناب اسپاگتی پس از بازگشت به ایتالیا، به فکر بهترکردن طعم این رشته‌ها می‌افتد. با کمی تغییر در دستور تهیه این غذای خوشمزه، اسپاگتی به‌عنوان یک غذای ایتالیایی در سراسر جهان شهرت پیدا می‌کند.
اگر به ایتالیا و فرهنگ آن علاقه‌مند هستید، مقاله فرهنگ غذایی ایتالیا را از دست ندهید.
تاریخچه ماکارونی در ایران
اولین کارگاه تولیدکننده ماکارونی ایران، در سال ۱۹۳۴ به‌وجود آمد. این شرکت کوچک با نام «لوبل» شناخته می‌شد که با چند ماشین ساده فقط برای خدمت به دیپلمات‌های خارجی و سفارتخانه‌های مقیم ایران، مشغول تولید ماکارونی شده بود. واژه «رشته فرنگی» هم از همین‌جا گرفته شده است. این کارگاه روزانه حدود ۲۰ تا ۳۰ کیلوگرم در روز تولید می‌کرد که در آن زمان بیش از حد کافی بود. مازاد این تولید روانه بازار شد و به‌سادگی به سفره ایرانی‌ها راه پیدا کرد و امروزه یکی از قوت غالب سفره‌هایمان شده است.
پس از اینکه این غذا در سراسر ایران شهرت پیدا کرد، دو کارگاه تولیدی ماکارونی دیگر به نام «ایتا ماکارون» و «پارس ماکارون» نیز شروع به کار کردند. رئیس اداره تولیدکنندگان ماکارونی ایران معتقد است: مصرف‌کننده ایرانی، کیفیت و قیمت ماکارونی ایرانی را دوست دارد و این دلیل اصلی تولید ماکارونی ایرانی است. ازآنجایی‌که ایرانی‌ها ماکارونی را دوست دارند و از آن به‌عنوان یکی از وعده‌های غذایی موردعلاقه خود نام می‌برند، سرانه مصرف این غذا در سطح کشور بسیار بالاست به‌طوری‌که پس از شیلی، پرو و آلمان در رتبه هشتم مصرف ماکارونی قرار دارد.
انواع ماکارونی
پاستا در ۳۵۰ شکل و اندازه متفاوت در سراسر جهان تولید می‌شود. اما نوع فوسیلی، ماکارونی، پنه و فارفال در ایران رایج‌تر است. نوع دیگر ماکارونی را بسته به مواد اولیه آن دسته‌بندی می‌کنند. به‌طورکلی ۳ نوع آرد در تولید ماکارونی استفاده می‌شود:
آرد سمولینا که رایج‌ترین نوع پاستا در ایران است و به ذائقه ایرانی‌ها بسیار خوش می‌آید.
آرد پخت کیک، نوع دیگری است که برای تهیه پاستا از آن استفاده می‌کنند؛ اما این روش تهیه در ایران رایج نیست. چراکه این آرد از نظر مواد مغذی دارای کمبود‌هایی است که از سوی مراجع ذی‌صلاح استفاده از این آرد در تولید ماکارونی ممنوع کرده‌اند.
آرد ذرت هم در تهیه ماکارونی به کارمی‌رود؛ اما این نوع ماکارونی به ذائقه ایرانی‌ها خوش نمی‌آید.
برای آشنایی با دستور پخت‌های آسان و سریع به مقاله طرز تهیه غذاهای ساده و سریع سر بزنید.
اولین کارخانه تولیدکننده ماکارونی در جهان
توماس جفرسون، سومین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، اولین دستگاه ماکارونی را در سال ۱۷۸۹ به آمریکا آورد، زمانی که او پس از خدمت به‌عنوان سفیر در فرانسه به کشورش باز می‌گشت. اولین کارخانه تولید ماکارونی صنعتی در آمریکا در سال ۱۸۴۸ توسط یک فرانسوی در بروکلین ساخته شد که رشته‌های اسپاگتی خود را روی پشت‌بام پخش کرد تا در آفتاب خشک شود. به‌این‌ترتیب تولید ماکارونی در قرن نوزدهم رواج یافت و چندین کارگاه تولیدکننده ماکارونی در سراسر کشور جوانه زدند.
اولین کارخانه تولیدکننده ماکارونی در ایران
پس از تأسیس کارگاه‌های کوچک تولیدکننده ماکارونی و شناخته‌شدن این مواد غذایی در سراسر ایران، دیگر حجم تولیدشده کفاف تقاضای موجود را نمی‌داد. این‌چنین شد که کارخانه‌های تولیدکننده صنعتی روی کار آمدند. اولین کارخانه تمام صنعتی تولیدکننده ماکارونی در ایران، متعلق به سال ۱۳۷۴ است. در حال حاضر بیش از ۳۰۰ واحد تولیدی کوچک و بزرگ در ایران مشغول تولید انواع ماکارونی، مشقات و متعلقات آن هستند. سرآمد کارخانه‌های تولیدکننده ماکارونی در ایران گروه صنعتی زر با نام تجاری «زر ماکارون» است. تولید ماکارونی در این شرکت با آرد جو باعث شد تا پاستا پروبیوتیک تولید شود. این ماده غذایی جدید باعث شد تا زر ماکارون، برنده جایزه «سیب سلامت» یا جایزه ملی در حوزه صنایع غذایی شود.
برترین کارخانه تولیدکننده ماکارونی در ایران
شرکت‌های زیادی در تولید ماکارونی و اسپاگتی در ایران نقش دارند؛ اما تاکنون حدود ۵۰ برند تولیدکننده ماکارونی در ایران مشغول فعالیت‌اند که از این میان آن‌ها ۵ برند بیشترین سهم را در بازار ماکارونی ایران دارند؛ همانند:
گروه صنعتی زر (زر ماکارون)
زر ماکارون در سال ۱۳۷۱ تأسیس شد. این برند تولیدکننده و صادرکننده برتر ماکارونی در ایران است. انواع اسپاگتی، فرمی، لازانیا، سوپی، آشیانه‌ای، جامبو و فراسودمند (غنی شده با ویتامین‌های ب و سبوس) در گروه صنعتی زر تولید می‌شود.
گروه صنعتی تک (تک ماکارون)
تک ماکارون یکی دیگر از بهترین برندهای ماکارونی در ایران است که در سال ۱۳۷۲ تأسیس شد. انواع آرد، غلات صبحانه، اسنک، رشته آش و پودر کیک با طعم‌های مختلف را در کارخانه تک تولید می‌کنند.
گروه صنعتی مانا (مانا)
گروه مانا هم جزو پیشروهای صنعت تولید ماکارونی و پاستا در ایران است. این مجموعه در سال ۱۳۵۴ کار خود را آغاز کرد.
صنایع غذایی خوشنام (مک)
شرکت مواد غذایی خوشنام با نام تجاری مک یکی از تولیدکنندگان ماکارونی در استان اصفهان است که در سال ۱۳۸۸ فعالیت خود را آغاز کرد. این برند انواع ماکارونی رشته‌ای، فرمی و لازانیا را تولید می‌کند. در حال حاضر چندین نوع ماکارونی تولید می‌کند؛ اما دو نوع اسپاگتی لینگوئینی و ماکارونی بوگاتینی از پرفروش‌ترین محصولات این برند است.
گروه صنعتی (مانتا سمیرا)
شرکت مانتا با نام تجاری ماکارونی سمیرا هم جزو برترین برندهای ماکارونی در ایران است که در سال ۱۳۵۵ وارد بازار تولید و عرضه ماکارونی شد. این برند به تولید ماکارونی رشته‌ای، فرمی، لازانیا، فتوچینی و ورمیشل می‌پردازد. ماکارونی سمیرا، این محصولات را به برخی از کشورهای همسایه هم صادر می‌کند.
کارخانه‌های تولیدکننده ماکارونی در ایران
ظرفیت تولید ماکارونی در ایران حدود ۷۰۰هزار تن در سال است اما بسته به شرایط و دلایل مختلف این شرکت‌ها تنها حدود ۵۶۰هزار تن تولید می‌کنند. حدود ۴۰هزار تن ماکارونی به کشورهای همسایه، کشورهای CIF و برخی کشورهای آفریقایی صادر می‌شود. جالب است بدانید که این محصول از ایران به کشورهای اروپایی هم صادر می‌گردد.
ماکارونی رشد
یکی از برترین شرکت‌های سازنده ماکارونی کارخانه رشد است که در سال ۱۳۵۸ در یزد تأسیس شد. این مجموعه در سال ۱۳۷۰ شروع به تولید ماکارونی کرد و روزانه بیش از ۴تن ماکارونی تولید می‌کند. ماکارونی و لازانیا، پودر کیک و شیرینی، رشته آش، قند و شکر، مربا، پودر خمیر، سویا و چندین محصول دیگر از جمله مواد غذایی هستند که در کارخانه رشد تولید می‌شوند.
ماکارونی انسی
برند انسی هم از دیگر کارخانه‌های تولیدکننده ماکارونی در ایران است که انواع ماکارونی رشته‌ای و فرمی، رشته آشی، ورمیشل، پودر ژله و رشته پلویی، دسرها و غذاهای نیمه آماده، چاشنی، ترشیجات، کنسرو و نوشیدنی را تولید می‌کند.
ماکارونی جهان
شرکت جهان ستاره آریا با نام «جهان» از دیگر سازندگان ماکارونی در ایران است. انواع ماکارونی رشته‌ای و فرمی نمونه‌های تولیدشده در این گروه صنعتی است.
حرف آخر
ماکارونی به‌عنوان یک ماده غذایی محبوب و مغذی در صف غذاهای سالمی است که با کوتاه‌ترین زمان ممکن، آماده می‌شود. این ماده غذایی در سراسر جهان معروف و شناخته شده است. همچنین حدود ۹۷درصد از مردم ایران هم از این غذای خوشمزه بهره‌مند شده‌اند و آن را در لیست خوراک‌هایشان قرار داده‌اند.
اولین کارخانه تولیدکننده ماکارونی در ایران در سال ۱۳۱۲ با ابزاری ساده و ابتدایی شروع به کارکرد و اولین کارخانه تمام صنعتی تولیدکننده ماکارونی در سال ۱۳۷۴ افتتاح شد. برترین برندهای سازنده ماکارونی در ایران شامل برندهایی نظیر: زر، تک، مانا، سمیرا و مک است.
اکنون که به انتهای مقاله رسیدیم، دانستیم که خاستگاه و ریشه ماکارونی کدام کشور است. همچنین تاریخچه این ماده غذایی خوشمزه را در ایران و جهان نیز بررسی کردیم. دریافتیم که اولین کارخانه تولید ماکارونی در ایران و جهان چه زمانی روی کار آمدند و برترین و بهترین برندهای تولیدکننده ماکارونی در ایران را هم شناختیم. اگر تجربه یا سؤالی دررابطه با این موضوع داشتید با ما در میان بگذارید.
سؤالات متداول
اولین کارخانه تمام صنعتی ایران در چه سالی افتتاح شد؟
اولین کارخانه تولیدکننده ماکارونی با ماشینآلات بسیار ساده در سال ۱۳۱۲ افتتاح شد اما اولین کارخانه تمام صنعتی تولیدکننده ماکارونی، متعلق به سال ۱۳۷۴ است.
برترین برندهای تولیدکننده ماکارونی در ایران کدام است؟
زر ماکارون، مک، تک، مانا، سمیرا، انسی، جهان و رشد از مجموعههای برتر تولیدکننده ماکارونی در ایران هستند.
اولین کارخانه تولیدکننده ماکارونی در جهان متعلق به کدام کشور است؟
اولین کارخانه تولیدکننده ماکارونی در آمریکا افتتاح شد. این کارخانه فعالیت خود را در سال ۱۷۸۹ آغاز کرد.
