رشد روزافزون جمعیت جهان، موجب افزایش تقاضا برای تولید موادغذایی شده است. بررسی و پیشبینی بازار محصولات غذایی در سال‌های آتی، می‌تواند نگرش مناسبی را برای تولیدکنندگان صنعت غذا و نوشیدنی ایجاد نماید. فعالان این حوزه و استارت‌آپ‌های صنعت غذا و نوشیدنی میتوانند با خلاقیت و نوآوری، جوابگوی نیازهای تغذیه‌ای ساکنان این کره خاکی باشند. ما در فودکس‌ایران در این مقاله، ابتدا به بررسی بازار صنایع غذایی ایران پرداخته و سپس اطلاعات مربوط به پیشبینی بازار محصولات غذایی جهانی را به‌صورت اینفوگرافیک ارائه می‌نماییم.
سازمان تجارت جهانی در گزارش اخیر خود اعلام کرده است که نسبت به سال گذشته، قیمت موادغذایی افزایش داشته و باز هم این روند صعودی ادامه خواهد داشت. بنابر اعلام سازمان تجارت جهانی، قیمت موادغذایی در جهان طی سال 2022 معادل 18درصد رشد داشته که در این بین قیمت غلات 21 درصد بالا رفته است. این سازمان اعلام کرده، قیمت کود در بازار جهانی رشد بسیار بیشتری داشته و در سالی که گذشت، 63درصد افزایش داشته است. سازمان تجارت جهانی می‌گوید: به‌طور معمول بالا رفتن قیمت موادغذایی به تشویق کشاورزان به تولید بیشتر و افزایش دسترسی و نهایتا کاهش قیمت مواد غذایی منجر می شود، اما افزایش قیمت کود به کاهش سود کشت و نهایتا افزایش دوباره قیمت مواد غذایی منجر خواهد شد.
ضرورت حذف محدودیت صادرات موادغذایی
ناگازی نکونجو ایویلا، رئیس کل سازمان تجارت جهانی، از کشورهای توسعه یافته خواست تا نسبت به نشانه‌های بروز بحران غذایی و گرسنگی گسترده در کشورهای فقیر هشیار باشند. وی خواستار حذف محدودیت در صادرات موادغذایی و کود توسط کشورهای جهان شد. تا ابتدای ماه آوریل سال جاری، 67 کشور در صادرات محصولات کشاورزی و کود خود محدودیت اعمال کرده بودند.
غذا در سال 2030 چگونه خواهد بود؟
در سال 2030، رژیم غذایی ما ممکن است بیشتر سبزیجات و میوه، غلات کامل و غذای گیاهی یا جایگزین‌های جدید (محصولات سویا، یا شاید حشرات یا گوشت مصنوعی) باشد و غذاهای سرخ‌شده و شیرین کمتر مصرف شود. مردم جهان همچنان گوشت می‌خورند، اما بهتر است مانند نیاکان‌مان، گوشت کمتری مصرف نماییم و آن را به‌عنوان یک خوراکی برای مزه‌دار کردن و هر چند روز یک بار مصرف کنیم.
تحول صنعت غذا در سال 2040 چگونه خواهد بود؟
براساس مطالعه جهانی که اخیرا انجام شده است، جایگزین‌های گوشتی گیاهی می‌تواند یک چهارم از مصرف گوشت ما را تا سال ۲۰۴۰ تشکیل دهد.
نگرش صنعت غذا در سال 2050 چگونه پیشبینی می‌شود؟
غذا در سال 2050 ممکن است بسیار متفاوت به نظر برسد. گوشت پرورشی، حشرات با پروتئین بالا، جلبک‌ها و جلبک‌های دریایی و آجیل‌های بدون مواد آلرژن، از جمله غذاهایی هستند که راه را برای ایجاد یک زندگی بهتر و پایدار برای انسان‌ها و حیوانات هموار می‌کنند.
بازار صنایع غذایی ایران
براساس بررسی کارشناسان بازار سرمایه ایران، آخرین وضعیت صنعت غذایی اعلام شده است.
صنعت شیرینی‌جات؛ ارزش بازار 30هزار میلیارد تومان
صنعت غذایی، یکی از قدیمی‌ترین صنایع ایران است. این صنعت در بازار سرمایه پنج زیر شاخه مهم دارد. بر این اساس محصولات لبنی، کشاورزی، شیرینی‌جات، نوشیدنی و سایر محصولات غذایی در بازار سهام تقسیم بندی شده‌اند. بخش عمده صنعت غذایی کشور، در بورس مرتبط با محصولات کشاورزی با ارزش بازار 84هزار میلیارد تومانی است. پس از آن، صنعت شیرینی‌جات با ارزش بازار 30هزار میلیاردتومان قرار دارد، سایر محصولات غذایی با بازار 25هزار میلیارد تومانی، سپس صنایع لبنی با ارزش بازار 18هزار میلیارد تومانی، درجایگاه های بعدی نیز صنعت نوشیدنی با بازار 5هزار میلیارد تومانی قرار گرفته است.
ارزش بازار صنعت غذایی؛ 182هزار میلیارد تومان
صنعت غذایی به‌عنوان صنعتی مهم و متوسط در بازار سرمایه با ارزش بازار حدود 182هزار میلیارد تومان کمتر از 2 درصد از ارزش بازار سرمایه را تشکیل میدهد که شامل 58 شرکت فعال در بازار بورس و فرابورس است. همچنین نسبت شناوری صنعت به‌صورت میانگین حدود 20 درصد است، بررسی‌ها نشان میدهد میانگین رشد شرکت‌ها، از ابتدای آبان ماه سال گذشته 110درصد ثبت شده است. این در حالی است که بازدهی شاخص کل بورس حدود 80درصد ثبت شده است. بررسی چند پارامتر مهم از صورت‌های مالی صنعت غذایی نشان میدهد که طبق آخرین گزارش سال مالی، سود انباشته صنعت به رقم 16هزار و 400 میلیارد تومان رسیده است. همچنین جمع کل درآمد شرکت فعال در بازار بورس و فرابورس به حدود 98 هزار و 400 میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، رشد قابل توجه‌ای را نشان میدهد. در نهایت نسبت قیمت به فروش صنعت به صورت میانگین به عدد 1/85 واحدی رسیده است.
صنعت غذایی؛ سود خالص 14هزار میلیارد تومانی
بررسی سود خالص صنعت غذایی طبق آخرین گزارشات مالی، سود خالص حدود 14هزار میلیارد تومانی را نشان میدهد که نسبت قیمت به سود صنعت به‌طور میانگین، در محدوده 13 واحدی قرار دارد و میانگین حاشیه سود خالص صنعت نیز 15 درصد را نشان میدهد. همچنین نسبت آینده‌نگر قیمت به سود صنعت غذایی برای سال جاری حدود 10 واحد پیش بینی می‌شود. در نهایت با توجه به افزایش نرخ‌ها و وضعیت فزاینده تورم موادغذایی موجود در سطح جامعه، به‌نظر می‌رسد صنعت غذایی در سال جاری با توجه به افزایش نرخ فروش محصولات شرکت‌ها در سال جاری، مورد اقبال سرمایه‌گذاران خواهند بود. اما باید توجه داشت افزایش بی‌رویه نرخ محصولات شرکت‌ها قدرت خرید را نزولی خواهد کرد و موجب کاهش حاشیه سود شرکت‌ها خواهد شد که این موضوع می‌تواند چالش مهمی برای صنعت غذایی در آینده باشد.
صنایع غذایی، 11200 واحد فعال تولیدی
صنایع غذایی، بزرگترین صنعت غیر نفتی ایران است که 8/16 درصد از شاغلین را به خود اختصاص داده است. تولید پایدار موادغذایی برای بقاء و امنیت جامعه ضروری است. بنابراین، به‌منظور افزایش بهره‌وری و کارآیی، نیاز گسترده‌ای به فناوری‌های نوین، مدرن‌سازی، نوآوری و سرمایه‌گذاری در چرخه غذا وجود دارد. در حال حاضر حدود 11200 واحد فعال تولید موادغذایی در کشور وجود دارد که 56 درصد آنها کوچک به حساب می‌آیند.
رشد 80 درصدی تولید موادغذایی
صنایع غذایی ایران رشد بسیار مطلوبی داشته و از واردکردن 60 درصد از موادغذایی به تولید 80 درصد موادغذایی رسیده است. استارت‌آپ‌های صنعت غذا و نوشیدنی ایران، میتوانند چالش‌های پیش روی این صنعت را مرتفع سازند. بازار نزدیک به 52 میلیارد دلاری موادغذایی ایران به دنبال خودکفایی است، اما هنوز هم به دلیل سرمایه‌گذاری ناکافی، تجهیزات تولیدی قدیمی، مصرف بیش از حد آب و شرایط آب‌و‌هوایی نیازمند واردات مواد غذایی هستیم.
سبد غذایی ایرانیان
نان، پرمصرف‌ترین ماده غذایی در ایران است و مصرف نان در ایران 6 برابر مصرف جهانی است. گرچه تولید نان در ایران صورت می‌گیرد، اما بخش زیادی از مواد اولیه یعنی گندم و آرد، وارداتی هستند. همچنین مصرف شکر در ایران بسیار زیاد است که بخش زیادی از آن وارد می‌شود. پژوهش ما در فودکس‌ایران نشان داد که «بشقاب من در ایران» با توصیه‌های غذایی «بشقاب من» متفاوت است. نوشیدنی‌های کربناته نیز در ایران بسیار محبوب هستند. ایرانیان در سال 42 لیتر نوشیدنی کربناته مصرف می‌کنند درحالیکه مصرف جهانی 10 لیتر است. بازار مصرف نوشیدنی‌های غیرالکلی در ایران سالانه 35درصد افزایش می‌یابد. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این حوزه، مطالعه بشقاب من؛ فرصتی برای فعالان عرصه غذایی را به شما توصیه می‌کنیم.
نمایشگاه دیجیتال؛ تحول صنایع غذایی
صنایع غذایی ایران به‌طور پیوسته در حال رشد و تحول است. دسترسی به اینترنت باعث شده است تا مصرف‌کنندگان جوانتر با ترندهای جهانی آشنا شده و تقاضا برای محصولات جدید افزایش یابد. این نسل جدید مصرف‌کنندگان تمایل دارد، مبلغ بیشتری را برای محصولات باکیفیت و مورد مصرف طبقات بالای جامعه پرداخت نماید. با بهره‌گیری از امکانات نوین نمایشگاه دیجیتال، می‌توان بستری مناسب جهت گسترش فعالیت تولیدکنندگان صنعت غذا و نوشیدنی فراهم نمود.
محصولات تولیدی عمده در ایران
عمده تولیدات کشاورزی ایران شامل گندم، برنج، چای، خرما، مغزها (پسته، گردو و بادام)، ماهی خاویار، گوجه فرنگی، فرآورده‌های گوشتی و لبنیات است. ایران صادرکننده اصلی پسته، انار، خرما، زعفران و خاویار در جهان است. سایر محصولات صادراتی مهم، عبارتند از: ادویه‌جات، میوه‌ها و سبزیجات.
محصولات وارداتی ایران
غلات، دانه‌ها، غذای حیوانات، حیوانات زنده، غذای نوزاد، آرد، نشاسته، فرآورده‌های لبنی، کازئین، نشاسته اصلاح شده، دانه‌های روغنی، گندم، خمیر و پودر کاکائو، صمغ، رزین و عصاره گیاهی، قندهای غیر از چغندر و نیشکر، گوشت گوسفند و بز، سبزیجات تازه یا خشک شده، میوه‌ها و مغزها، ریشه‌های گیاهی و گیاهان زنده، روغن گیاهی.
پیش بینی بازار محصولات صنایع غذایی تا سال 2025
براساس گزارش‌های منتشر شده در سایت بی‌بی‌سی، اطلاعات مربوط به پیشبینی بازار محصولات غذایی جهانی، تا سال 2025 و 2028 را به‌صورت اینفوگرافیک ملاحظه فرمایید.
پتانسیل رشد محصولات غذایی تا سال 2028:
سخن‌آخر
افزایش روزافزون نیازهای تغذیه‌ای با توجه به روند صعودی شمار جمعیت جهانی، تنوع سلیقه‌ای نسل‌های مختلف، استارت‌آپ‌های صنعت غذاونوشیدنی و نمایشگاه دیجیتال موادغذایی، موجب شده تا تولیدکنندگان صنعت غذا، بر ضرورت تمرکز بر پیش‌بینی‌های بازار در دهه آینده، بیش از پیش توجه داشته باشند. غذا و نوشیدنی، صنعتی بسیار رقابتی با رقبای فراوان در بازار است. تجزیه و تحلیل‌های بازار، به شما کمک می کند تا تصمیمات استراتژیک خوبی بگیرید. مانند چگونگی شناسایی نقاط قوت و ضعف اصلی شرکت و به حداقل رساندن تهدیدها و استفاده از فرصت ها.
سوالات متداول
پیش بینی بازار برای صنایع غذایی چیست؟
اندازه بازار جهانی خدمات غذایی در سال 2022 به مقدار 2395 میلیارد دلار بود و پیش بینی می‌شود که از 2646 میلیارد دلار در سال 2023 به 5423 میلیارد دلار تا سال 2030 افزایش یابد که نشان‌دهنده 7/10 درصد نرخ رشد مرکب سالانه در طول دوره پیشبینی شده است.
تولید موادغذایی چه روندی را در آینده طی میکند؟
فناوریهایی مانند اتوماسیون، هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی، میتوانند کارایی و خروجی تولید را بهبود بخشند. این روند به تولیدکنندگان صنعت غذا، امکان میدهد که مواد تشکیلدهنده را در خطوط تولید ردیابی کنند، تا بتوانید به دقت پیشبینی کنند که چه زمانی نیاز به سفارش مجدد دارند. پیشبینیها به نوبه خود کارایی هزینه را بهبود میبخشند.
آیا صنایع غذایی بازار رقابتی است؟
صنعت غذا و نوشیدنی فوقالعاده رقابتی است.
