در گذشته از محصولات گیاهی برای درمان بسیار از بیماری‌ها و بهبود سلامت و عملکرد بخش‌های مختلف بدن استفاده می‌کردند. امروزه اما گیاهان دارویی و محصولاتی که در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گرفته، محبوبیت آن‌چنان زیادی ندارد و بسیاری از مردم حتی نمی‌توانند اعتماد داشته باشند که چه گیاهی را به‌چه شکلی مصرف کنند. کندر از آن دسته گیاهان دارویی است که خواص بسیار زیادی را، از بهبود پوست گرفته تا درمان آرتروز و مشکلات روده‌ای به خود اختصاص می‌دهد و با وجود این‌که اسم آن را بسیار شنیده‌ایم، مقدار کمی از آن در خانه‌های ما پیدا میشود.
به همین خاطر، در این مطلب از پلتفرم صنابع غذایی فودکس قرار است به این سوال پاسخ دهیم که کندر چیست و چه خواصی دارد. اما پیش از هرچیزی، بهتر است نگاهی به جدول ارزش غذایی این گیاه بیندازیم تا با مواد تشکیل‌دهنده آن در هر ۱۰ گرم آشنا شویم:
کربوهیدرات | ۵ گرم |
| پروتئین | ۲ گرم |
| چربی | ۳.۸ گرم |
| کالری | ۵۵ |
| سدیم | ۱۰ میلی گرم |
کندر چیست؟
طبق گفته‌های ویکی‌پدیا، این گیاه (Olibanum) به‌عنوان یگ گیاه دارویی شناخته میشود که از راسته افراسانان است. در گذشته از این گیاه برای تقویت حافظه استفاده میشود و شیره آن نیز به‌عنوان یکی از مواد تشکیل‌دهنده در خوشبوکننده‌های مختلف استفاده میشود.
جدا از آن، از کندر برای بهبود آرتروز، کولیت معده و کاهش مشکلات پوستی ناشی از پرتودرمانی استفاده میشود. در طب سنتی شایعات بسیار زیادی درباره خواص درمانی و فواید مصرف این گیاه وجود دارد که برخی از آن‌ها با تحقیقات ثابت شده و اثبات برخی دیگر همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
خواص درمانی کندر چیست؟
از آن‌جایی که خواص کندر در طب سنتی، تجربی بوده و هیچ داده دقیقی درباره آن وجود نداشته، محققان آزمایشات بسیار زیادی در این‌باره انجام داده و به اثبات برخی خواص این گیاه در درمان بیماری‌ها رسیده‌اند. در ادامه درباره ۵ خاصیت اصلی این گیاه صحبت می‌کنیم:
۱- به بهبود بیماری آرتروز کمک میکند
کندر حاوی اثرات ضد التهابی است که میتواند به کاهش التهابات مفصلی ناشی از آرتروز کمک کند. دانشمندان بر این باورند که این گیاه میتواند از انتشار لوکوترین‌ها، ترکیباتی که باعث التهاب می‌شوند، در بدن جلوگیری کنند.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ هم نشان می‌داد که کندر به‌طور مؤثری درد آرتروز و تحرک بدن را بهبود می‌بخشید. با این حال، تمامی بررسی‌ها خاطرنشان کرده‌اند که کیفیت مطالعات انجام‌شده کم بوده و تحقیقات بیش‌تری برای اثبات این موضوع لازم است.
۲- عملکرد روده را بهبود می‌بخشد
پیش‌تر درباره خصوصیات ضد التهابی کندر صحبت کردیم که میتواند روی بیماری آرتروز نقش داشته باشد. جدا از آرتروز، یافته‌های دانشمندان نشان داده که این گیاه میتواند روی عملکرد صحیح روده هم نقش داشته باشد.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۷ نشان داده که کندر در ترکیب با سایر داروهای گیاهی، باعث کاهش درد شکم، نفخ و حتی افسردگی و اضطراب مرتبط با سندرم روده تحریکپذیر (IBS) میشود. این گیاه به ویژه برای کاهش علائم کولیت اولسراتیو، یکی از اصلی‌ترین شرایط التهابی روده هم داروی مناسبی است.
تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهد که مصرف روزانه عصاره کندر به‌مدت ۴ هفته روی موش‌ها، توانسته علائم مرتبط با کولیت اولسراتیو خفیف را بهبود ببخشد و بهتر کند. البته باید به این موضوع توجه داشته باشیم که عموم تحقیقات روی حیوانات انجام‌شده و برای رسیدن به نتایج قطعی‌تر، باید آزمایشاتی در مقیاس وسیع و روی انسان‌ها صورت بگیرد.
۳- در بهبود بیماری آسم نقش دارد
طب سنتی قرن‌ها از این گیاه برای درمان برونشیت و آسم استفاده کرده است. تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیبات کندر میتواند از تولید لوکوترین‌ها جلوگیری کند. این گیاه همچنین روی سیتوکین‌های Th2 تأثیر می‌گذارد و بدین ترتیب، التهاب و تولید بیش از حد مخاط در افراد مبتلا به آسم، کاهش می‌یابد.
در یک مطالعه کوچک، افرادی که علاوه بر روش‌های درمانی استاندارد آسم، روزانه ۵۰۰ میلی‌گرم عصاره کندر را مصرف می‌کردند، در طول ۴ هفته استنشاق کم‌تری در مقایسه با داروهای منظم خود داشتند.
۴- باعث سلامت دهان و دندان میشود
کندر میتواند روی بهبود بهداشت دهان و دندان نقش داشته باشد از ابتلا به بیماریهای مختلف لثه جلوگیری کند. دانشمندان دریافتند که اسیدهای بوسولیک در این گیاه حاوی خواص ضد باکتریایی قوی‌ای هستند که میتواند برای درمان عفونت‌های دهانی مورد استفاده قرار بگیرد.
فواید مصرف کندر چیست؟
کندر از گذشته‌های دور در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گرفته و برخی خواص آن، نه‌تنها برای سلامتی، بلکه برای بهبود وضعیت بخش‌های مختلف بدن، مفید بوده است. در ادامه قرار است بیش‌تر درباره این خواص صحبت کنیم و داستان‌ها و گزاره‌هایی که بسیاری در طب سنتی به آن باور دارند را شرح دهیم:
خواص کندر برای مردان
یکی از سوالاتی که بسیار در اینترنت پرسیده میشود، این است که خواص مصرف کندر برای مردان چیست؟ با وجود این‌که تحقیقات زیادی در این‌باره انجام نشده، اما خیلی‌ها مدعی شده‌اند که مصرف این گیاه میتواند روی تحرک و تراکم اسپرم نقش داشته باشد و مصرف مداوم و منظم آن در طولانی‌مدت، کیفیت اسپرم را بهبود ببخشد. به همین خاطر هم در گذشته از این گیاه برای درمان مشکلات باروری مردان استفاده می‌کردند.
جدا از این، تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهد که کندر به‌سبب داشتن اسید بوسولیک، خواص ضد التهابی بسیار زیادی دارند و مصرف آن در آقایان میتواند ابتلا به سرطان پروستات را بهبود ببخشد. با این حال، تأثیر این گیاه روی تعداد معدودی از سرطان‌ها کشف شده و تحقیقات بیش‌تری برای اثبات دقیق این موضوع باید انجام شود.
خواص کندر برای لاغری
آیا کندر روی لاغری نقش دارد یا مثلاً خواص این گیاه برای کاهش وزن چیست؟ این سوالاتی است که خیلی‌ها با دیدن پست‌های اینستاگرامی و خواندن مطالب مختلف در ذهن‌شان به آن فکر می‌کنند. در پاسخ به این سوالات باید بگوییم که کندر بهواسطه گوگولسترونی که دارد، میتواند عملکرد غده تیروئید را تنظیم کند و در پاکسازی کبد هم نقش داشته باشد.
به همین خاطر، بسیاری بر این باورند که مصرف مداوم کندر میتواند به کاهش وزن و لاغری کمک کند. جدا از این موضوع، یافته‌های تجربی نشان می‌دهد که استفاده از کندر خوراکی به کاهش کلسترول خون کمک کرده و بهواسطه افزایش متابولیسم بدن، منجر به چربی‌سوزی بیش‌تر میشود.
خواص کندر برای حافظه
یکی از پر تکرار ترین جملات در خانواده‌های ایرانی این است که «اگر حافظه خوبی نداری، کندر بخور!». بسیاری از ما هم این گیاه را به‌خاطر همین خاصیتش می دانیم. بسیاری بر این باورند که این گیاه با روی مغز و سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد و میتواند به بالا بردن هوش و قدرت تمرکز کمک کند.
جدا از این موضوع، بهواسطه همین باور، بسیاری از این گیاه برای پیشگیری و کمک به درمان بیماریهایی مثل آلزایمر و پارکینسون استفاده می‌کنند.
خواص روغن کندر
روغن کندر یکی از محصولات ارزشمند این گیاه دارویی است که خواص متعددی برای سلامت و بهبود عملکرد بدن دارد. این روغن که با استفاده از تقطیر شیره این گیاه به‌دست می‌آید، بهدلیل ترکیبات فعال مانند اسیدهای بوسولیک، به‌طور گسترده در درمان بیماری‌ها و مراقبت از پوست و مو استفاده میشود. در ادامه برخی از خواص مهم روغن کندر را بررسی می‌کنیم:
- مراقبت از پوست و ضدپیری: روغن کندر بهدلیل خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی‌اش، برای کاهش چینوچروک و روشن کردن پوست استفاده میشود.
- تسکین دردهای عضلانی و مفصلی: این روغن به کاهش التهابات و تسکین دردهای ناشی از آرتروز و آسیب‌های عضلانی کمک میکند.
- تقویت سیستم ایمنی: روغن کندر با خاصیت ضدباکتریایی و ضدویروسی‌اش میتواند در تقویت سیستم ایمنی بدن مؤثر باشد.
- بهبود تمرکز و آرامش: رایحه دلنشین این روغن به کاهش استرس و افزایش تمرکز کمک میکند و در رایحه‌درمانی کاربرد دارد.
خواص دمنوش کندر
دمنوش کندر یک نوشیدنی دارویی مفید است که از ترکیب این گیاه با آب جوش تهیه میشود. این دمنوش با طعم ملایم و خاص خود، بهدلیل وجود ترکیبات طبیعی و خواص درمانی‌اش، مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه به برخی از خواص مهم این دمنوش اشاره می‌کنیم:
- بهبود عملکرد گوارشی: مصرف دمنوش کندر به تسکین مشکلات گوارشی مانند نفخ، کولیت معده و سندرم روده تحریکپذیر کمک میکند.
- تقویت حافظه و تمرکز: این دمنوش میتواند به بهبود عملکرد مغز و تقویت حافظه کمک کرده و از ابتلا به بیماریهایی مثل آلزایمر پیشگیری کند.
- کاهش وزن و افزایش متابولیسم: مصرف منظم این دمنوش به افزایش چربی‌سوزی و پاکسازی بدن از سموم کمک میکند.
- تسکین مشکلات تنفسی: دمنوش این گیاه میتواند به کاهش التهابات دستگاه تنفسی و تسکین علائم آسم و برونشیت کمک کند.
طریقه مصرف کندر به چه صورت است؟
شما می‌توانید کندر را هم به‌شکل پودر و هم به شکل روغن از عطاری‌ها و فروشگاه‌های مختلف تهیه کنید. برای مصرف کندر به شکل پودر، کافی است آن را با عسل مخلوط کرده و به‌اندازه یک قاشق مرباخوری بخورید و حتی از روغن آن در تهیه غذاهای مختلف استفاده کرد.
از آن‌جایی که این گیاه مزه‌ای تلخ و گس دارد، بسیاری به کپسول‌های خوراکی آن روی می‌آورند که گزینه منطقی‌تری است و می‌توانید به‌سادگی از آن‌ها استفاده کنید.
آیا مصرف کندر عوارض دارد؟
این گیاه برای اکثر مردم بیخطر است و از گذشته تا به امروز به عنوان یک گیاه دارویی با عوارض جانبی بسیار کم شناخته شده است. با این حال، تحقیقات انجام شده به عوارضی در مصرف این گیاه هم رسیده است.
برخی تحقیقات نشان می‌دهد که کندر میتواند باعث سوء هاضمه، یبوست و حالت تهوع در بعضی اشخاص شود یا مصرف آن در دوران بارداری، خطر سقط جنین را بیش‌تر کند. جدا از این موضوع، کندر با برخی داروها، مثل وارفارین که داروی رقیق‌کننده خون است، در تداخل باشد و نمی‌توان آن‌ها را به شکلی هم‌زمان مصرف کرد.
چه افرادی باید از خوردن کندر خودداری کنند؟
داروهایی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، احتمالاً با کندر تداخل داشته باشند:
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن، آسپیرین
- آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل سیکلوسپورین و آزیترومایسین
- برخی از داروهای ضد انعقاد و داروهای ضد پلاکت مثل داروهای رقیق‌کننده خون (وارفارین)
- داروهای مهارکننده کانال کلسیم مثل وراپامیل و آملودیپین
جدا از این موضوع، اگر شخص بارداری هستید یا قصد باردار شدن دارید، بهتر است از مصرف این گیاه تا جای ممکن جلوگیری کنید و یا اگر می‌خواهید مصرف کنید، حتماً با پزشک‌تان در این‌باره گفت‌وگویی داشته باشید.
سخن پایانی
گیاه کندر در طب سنتی برای درمان طیف گسترده‌ای از شرایط پزشکی استفاده میشود؛ از آرتروز گرفته تا آسم، سلامت روده، بهداشت دهان و حتی بهبود سرطان. در حالی که این گیاه خطر آن‌چنانی‌ای ندارد، اگر داروهای خاصی را مصرف می‌کنید یا باردار هستید، بهتر است احتیاط بیش‌تری در مصرف این گیاه داشته باشید و حتماً پیش از استفاده، با پزشکی در این‌باره صحبت کنید. جدا از این موضوع، تنها به یافته‌های تجربی اکتفا نکنید و در مصرف گیاهان دارویی، حتماً تحقیقات لازم را انجام دهید.
سوالات متداول
کندر چیست و چه خواصی دارد؟
کندر یک گیاه دارویی با خواص متعدد است که از گذشته در طب سنتی برای درمان مشکلات مختلف استفاده می‌شد. از خواص مهم آن می‌توان به بهبود آرتروز، تقویت حافظه، کاهش علائم کولیت روده، و بهبود بیماریهای تنفسی مثل آسم اشاره کرد.
طریقه مصرف کندر چگونه است؟
این گیاه به شکلهای مختلف قابل مصرف است:
- پودر: مخلوط با عسل یا افزودن به غذا.
- کپسول خوراکی: برای راحتی مصرف.
- روغن: مناسب برای استفاده موضعی یا افزودن به غذا.
- دمنوش: دمکرده با آب جوش برای کاهش التهاب و تقویت حافظه.
آیا کندر برای همه افراد مناسب است؟
اگرچه کندر برای اکثر افراد بیخطر است، اما در برخی شرایط باید احتیاط کرد: دوران بارداری، مصرف داروهای خاص و مشکلات گوارشی
آیا کندر به کاهش وزن کمک میکند؟
بله، این گیاه با تنظیم عملکرد غده تیروئید، افزایش متابولیسم، و پاکسازی کبد میتواند به کاهش وزن و چربی‌سوزی کمک کند.
آیا مصرف کندر در تقویت حافظه و پیشگیری از آلزایمر مؤثر است؟
بله، این گیاه بهدلیل تأثیر مثبت بر سیستم عصبی و مغز، میتواند به تقویت حافظه و پیشگیری از بیماریهایی مثل آلزایمر و پارکینسون کمک کند.
روغن کندر چه کاربردهایی دارد؟
روغن کندر برای کاهش چینوچروک و روشن کردن پوست؛ تسکین دردهای عضلانی و مفصلی؛ تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش استرس و افزایش تمرکز استفاده میشود.
کندر چه تأثیری بر بیماریهای روده دارد؟
مصرف این گیاه میتواند علائم مرتبط با سندرم روده تحریکپذیر و کولیت اولسراتیو را کاهش دهد. این گیاه بهدلیل خواص ضد التهابی خود به بهبود عملکرد روده کمک میکند.
آیا کندر در درمان آرتروز مفید است؟
بله، این گیاه بهواسطه خواص ضد التهابی خود میتواند درد و التهاب ناشی از آرتروز را کاهش داده و تحرک مفاصل را بهبود ببخشد.
مصرف کندر چه عوارضی دارد؟
هرچند که کندر معمولاً ایمن است، ممکن است در برخی افراد باعث سوء هاضمه، حالت تهوع یا یبوست شود. همچنین در دوران بارداری و هنگام مصرف داروهای خاص باید احتیاط کرد.
نویسنده: سوگند صفری
منابع
