شرکت‌های فعال در بخش‌های انرژی، غذا و دارو، حتی در شرایطی که دستمزدها به‌ندرت بالا رفته است و کارگران با برخی از بالاترین قیمت‌های دهه‌های اخیر دست‌وپنجه نرم می‌کنند، سود بی‌سابقه‌ای به‌دست آورده‌اند.
در مجله فودکس می‌خوانید که در چند سال گذشته، جهان افزایش میلیاردرهای مواد غذایی را تجربه کرده است.
میلیاردرهایی که از بحران هزینه زندگی سود می‌برند
بارون‌های موادغذایی، همان میلیاردرهایی هستند که از بحران هزینه زندگی سود می‌برند. اینها شرکت‌هایی هستند که در طی دهه‌ها، خود را تثبیت و حجم بزرگی از این بخش را کنترل کرده‌اند. اما همه‌گیری کرونا و بحران هزینه زندگی، نقش بزرگی در افزایش ارتباط و تعداد آنها داشته است.
شرکت‌هایی هستند که از قیمت‌های سرسام‌آور سود می‌برند و درآمدهای کلانی به‌دست می‌آورند، در حالی که بسیاری مجبور به کاهش هزینه‌ها یا گرسنگی هستند. درست مانند بخش انرژی، شرکت‌های مواد غذایی که از بحران هزینه‌های زندگی که پس از دوران سخت همه‌گیری کووید۱۹ به‌وجود آمده است، درآمد نقدی داشته‌اند؛ شرکت‌هایی مانند شل و اکسون که نام‌های شناخته‌شده‌ای هستند.
نیک دیردن، مدیر سازمان غیردولتی عدالت جهانی به یورونیوز گفته است: “جای شگفتی است، زیرا من فکر می‌کنم که آنها همان شیوه‌ای را درپیش گرفته‌اند که شرکت‌های سوخت فسیلی انجام می‌دهند. مجموعه‌ای از شرکت‌ها هستند که هر روز بیشتر و قدرتمندتر می‌شوند، آنها کنترل بیشتری بر جنبه‌های مختلف سیستم غذایی دارند و سود هنگفتی را به جیب می‌زنند. این شرکت‌ها در طول بحران هزینه‌های زندگی، در حالیکه بسیاری از مردم برای تامین هزینه‌های گرمایش و غذا با مشکل مواجه هستند، ثروت مطلق به‌دست می‌آورند و این کار را مانند شرکت‌های انرژی انجام می‌دهند. آنها یک چیز بسیار اساسی را که همه ما به آن نیاز داریم، در انحصار خود دارند.”
افزایش روند سوءتغذیه جهانی
دیردن گفت: “سوءتغذیه درحال افزایش است. درحالی‌که عرضه موادغذایی در سطح جهانی همچنان روند صعودی دارد و موادغذایی بیش از اندازه‌ی کافی برای تغذیه همه افراد در جهان وجود دارد، افراد زیادی دچار گرسنگی هستند. طرز تفکری پوسیده در قلب سیستم وجود دارد که به مردم اجازه میدهد به‌شدت گرسنه بمانند، دچار سوءتغذیه شوند و در بدترین شرایط گرسنه را تحمل کنند، درحالی‌که غذای کافی در جهان داریم.”
در همین راستا، محققان هوپ شاند (ETC Hope Shand)، کتیجووتر (Kathy Jo Wetter) و کاویا (Kavya Chowdhry)، بزرگترین بازیگران صنایع غذایی و کشاورزی را “بارون‌های غذا” نامیدند. این عنوان به قدرت این شرکت‌ها در صنعت غذا اشاره میکند.
افزایش ثروت 62میلیاردر جدید
براساس گزارش اخیر آکسفام (یکی از بزرگترین سازمان‌های بین‌المللی امدادرسانی برای ریشه‌کن کردن فقر، گرسنگی و بی‌عدالتی، متشکل از ۱۵ سازمان در ۹۸ کشور) با عنوان “سودآوری از درد”، میلیاردرهای موادغذایی طی دو سال گذشته شاهد رشد ثروت جمعی خود به میزان 45درصد بوده‌اند که در مجموع 328میلیارد پوند به سود آنها اضافه شده است. در همان سال‌ها، 62 میلیاردر جدید ایجاد شدند، زیرا شرکت‌ها سود خود را با سرمایه‌گذاری بر روی همه‌گیری کووید و بحران روبه‌رشد ایجاد کردند که بسیاری را مجبور کرد تا هزینه‌های زندگی را کاهش دهند. این مردم ناچارند بین غذاخوردن یا گرم‌کردن خانه‌های خود، یکی را انتخاب کنند.
مانند شرکت‌های انرژی، میلیاردرهای مواد غذایی بین سال‌های 2020 تا 2022، هر دو روز، یک میلیارد دلار ثروت خود را افزایش داده‌اند. این افزایش سود توسط تریلیون‌ها دلاری انجام شده است که دولت‌های ملی به اقتصادشان تزریق کرده‌اند تا از فروپاشی آنها جلوگیری شود. این روند، عوارض جانبی ناخواسته‌ای چون افزایش قیمت دارایی‌های کلیدی مانند غذا را در پی داشته است.
دیردن گفت: “با نگاهی به ارقام، متوجه می‌شوید که تعداد شرکت‌هایی که چندین دهه پیش صنعت گندم را کنترل می‌کردند و تعداد کمی بودند، به اندازه امروز کوچک نبودند. این شرکت‌ها در حال هم‌افزایی با سایر بخش‌های سیستم‌غذایی هستند که به آنها اجازه میدهد کنترل‌های خود را قفل کنند. بنابراین، بهعنوان مثال، اگر شما سهم بزرگی در صنعت آفت‌کش‌ها، صنایع شیمیایی و صنعت بذر دارید، این یک هم‌افزایی بزرگ است، زیرا می‌توانید اطمینان حاصل کنید که بذرهای شما با کودهای خود کار می‌کنند.”
محققان می‌گویند: “در بحبوحه همه‌گیری، این بارون‌های غذایی از بحران‌های همگرا حداکثر استفاده را کردند تا کنترل خود را بر هر حلقه‌ای در زنجیره غذایی صنعتی محکم کنند. آنها حقوق دهقانان، خرده‌مالکان، ماهیگیران و دامداران را تضعیف کردند تا برای جوامع خود و بسیاری دیگر غذا تولید کنند.”
حرف آخر
واقعیت ساده این است که در جهان یک سیستم غذایی به‌شدت ناکارآمد وجود دارد. دلیلش این نیست که غذای کافی تولید نمی‌شود. در واقع، جهان بیش از هر زمان دیگری غذا تولید میکند، چیزی بیش از اندازه کافی برای همگام شدن با جمعیت روبه‌رشد. بهتر است بیش‌ازپیش به این موضوع فکر کنیم که امنیت غذایی چیست؟
سوالات متداول
هوپ شاند در چه حوزهای فعالیت دارد؟
هوپ شاند در زمینه تنوع زیستی کشاورزی و در زمینه اجتماعی و اقتصادی مطالب زیادی نوشته است.
کتیجووتر فعالیتش را در چه زمینهای انجام میدهد؟
کتیجووتر، محقق گروه اقدام در زمینه فرسایش، فناوری و تمرکز (گروه ETC) است.
کاویا (Kavya Chowdhry) محقق چه حوزهای است؟
کاویا، اهل هند است که بهعنوان محقق با گروه “ایتیسی” کار میکند. او در زمینه توسعه و حاکمیت محیطی تحصیل کرده است.
