یک فنجان قهوه صبحگاهی را نوشیده‌اید و انتظار دارید که پرانرژی به فعالیت‌های روزانه خود برسید، اما ناگهان احساس خواب‌آلودگی می‌کنید و سرحال نمی‌شوید. با خود فکر می‌کنید که چرا وقتی قهوه می خورم خوابم می گیرد؟ همه انتظار دارند بعد از نوشیدن قهوه صبحگاهی سرحال شوند و احساس خواب‌آلودگی یک ضد حال بزرگ است!
وقتی قهوه می‌خورید، در واقع دوز قابل‌توجهی از کافئین را به بدنتان می‌دهید. کافئین به‌عنوان محرک مغز و سیستم عصبی عمل می‌کند و میتواند موجب بیداری و افزایش تمرکز شما شود، اما برخی افراد با وجود مصرف کافئین هنوز هم خواب‌آلود می‌شوند. دلایل مختلفی میتواند باعث این اتفاق باشد و در همه افراد به یک علت رخ نمیدهد. شاید به کافئین حساسیت دارید یا اضافه کردن شکر به قهوه باعث میشود که سطح قند بدن شما بالا برود و احساس خستگی کنید. در این مقاله از مجله فودکس می‌خواهیم دلایل خواب‌آور بودن قهوه را بررسی کنیم. اگر شما هم برایتان سوال پیش آمده که چرا وقتی قهوه میخورم خوابم می‌گیرد یا چرا وقتی قهوه میخورم بی حال می شوم، جواب این سوالات را در ادامه مطلب پیدا می‌کنید.
۵ دلیل مهم که نمی‌دانستید!
در همه جای دنیا قهوه را به‌عنوان یک نوشیدنی انرژی بخش می‌شناسند که خواب را از سر میپراند و ذهن را هوشیار می‌کند. بااین‌حال، این واقعیت برای همه صدق نمی‌کند. بعضی از افراد با نوشیدن قهوه احساس خواب و بیحالی می‌کنند و دلایل آن را نمی‌دانند. قبل از هر چیز باید بدانید که بدن انسان‌ها با یکدیگر بسیار متفاوت است و جای تعجب ندارد که نحوه تاثیر قهوه برای هرکس متفاوت باشد. دلایل متعددی میتواند برای احساس خواب‌آلودگی شما وجود داشته باشد که در اینجا ۵ دلیل مهم آن را بررسی خواهیم کرد:
۱ ـ افزایش سطح آدنوزین در بدن
آدنوزین مولکولی است که به طور طبیعی در بدن تولید شده و باعث خواب‌آلودگی میشود. زمانی که شما قهوه می‌نوشید، کافئین موجود در قهوه به گیرندههای آدنوزین متصل میشود و جلوی عملکرد آن را می‌گیرد. بااین‌حال، تولید آدنوزین در بدن متوقف نمی‌شود. مولکول‌های آدنوزین در بدن انباشته می‌شوند و به‌محض اینکه اثرات کافئین از بین برود، احساس خستگی و خواب‌آلودگی شدیدی می‌کنید. ازآنجایی‌که عملکرد هر قهوه به میزان کافئین آن مربوط میشود، پیشنهاد می‌کنیم حتما مقاله بررسی میزان کافئین انواع قهوه را بخوانید که انتخاب‌های آگاهانه‌تری داشته باشید.
۲ ـ افزایش سطح استرس در بدن
برخلاف تصور عموم مردم که قهوه را یک نوشیدنی آرامش‌بخش می‌دانند، باید بگوییم خیلی مواقع اینطور نیست. با نوشیدن قهوه سطح هورمون کورتیزول در بدن به میزان قابل‌توجهی افزایش پیدا می‌کند. این هورمون باعث افزایش نبض و فشار خون میشود و انرژی را در بدن شما افزایش می‌دهد. شاید این احساس اضطراب و استرس باعث شود که در لحظه هوشیارتر شوید، اما با حجم خستگی بیشتری شما را رها می‌کند.
۳ ـ افزایش مقاومت بدن در برابر کافئین
وقتی مدت زمان طولانی قهوه مصرف کنید، بدن شما نسبت به کافئین مقاومت پیدا می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، بدن با تولید گیرندههای آدنوزین بیشتر با کافئین‌های موجود در قهوه مقابله می‌کند. پس زمانی که قهوه مصرف می‌کنید، همه گیرندههای آدنوزین نمی‌توانند توسط کافئین موجود در قهوه مسدود شوند و شما احساس خواب‌آلودگی می‌کنید. البته درباره این دلیل هنوز بین محققین اختلاف‌نظر وجود دارد و برخی بر این باورند که مصرف بیش از حد یا طولانی‌مدت قهوه عملکرد بدن را تغییر نمیدهد. بااین‌حال، شاید استفاده از قهوه با کافئین کمتر بتواند بدن شما را به حالت اولیه برگرداند. قهوه فرانسه نسبت به قهوه اسپرسو کافئین کمتری دارد و گزینه بهتری محسوب میشود. در مقاله طرز تهیه قهوه فرانسه روش تهیه این نوع قهوه را یاد بگیرد و آن را جایگزین اسپرسو کنید.
۴ ـ افزایش قند خون ناشی از قهوه شیرین
همه افراد عادت ندارند که قهوه را تلخ بنوشند و با کمک شکر، عسل یا هر شیرین‌کننده دیگری طعم آن را شیرین می‌کند. حالا بدن در پاسخ به افزایش قند خون، انسولین ترشح می‌کند. ترشح انسولین نیز باعث میشود که سطح گلوکز خون کاهش پیدا کند و احساس خواب‌آلودگی به سراغ شما بیاید. اگر می‌خواهید احتمال احساس خستگی بعد از نوشیدن قهوه را کاهش دهید، طعم تلخ قهوه را دوست داشته باشید و از شیرین‌کننده‌ها دوری کنید.
۵ ـ افزایش ادرار با مصرف کافئین
کافئین ادرارآور است! پس طبیعی است که نوشیدن زیاد کافئین در طول روز باعث شود که ادرار بیشتری داشته باشید. دفع ادرار نیز با ازدست‌دادن آب زیادی از بدن همراه میشود. اگر بعد از نوشیدن قهوه مقدار کافی آب ننوشید، بدن دچار کم‌آبی میشود. علائم کم‌آبی نیز با خستگی و سرگیجه نمود پیدا می‌کند. برای اینکه از این حالت جلوگیری کنید، حتما مطمئن شوید که در طول روز یا همراه قهوه مقدار کافی آب می‌نوشید.
چرا وقتی قهوه میخورم بی‌حال می‌شوم؟
نوشیدن قهوه قرار است شما را سرحال و شاداب کند که با انرژی بیشتری به فعالیت‌های روزانه خود برسید یا شب بیدار بمانید و کارهای عقب‌افتاده را سروسامان دهید؛ در حالی که نوشیدن قهوه شما را بی‌حال می‌کند و انرژی خودتان را نیز می‌گیرد. عوامل متفاوتی برای این احساس بیحالی گفته می‌شوند که تعدادی از آن را در زیر میبینید:
- نوشیدن لاته، کاپوچینو یا قهوه به همراه شیر: تریپتوفان موجود در لبنیات باعث احساس خواب‌آلودگی و بیحالی میشود. پس حذف لبنیات و جایگزین کردن آن با شیرهای گیاهی میتواند این حالت را برطرف کند.
- احتمال وابستگی به کافئین: مصرف مکرر و بیش از حد قهوه ممکن است باعث ایجاد وابستگی به کافئین شود. این وابستگی میتواند باعث کاهش انرژی و احساس خستگی شود.
- عدم تحمل به کافئین: برخی افراد نسبت به کافئین حساسیت دارند و مصرف آن میتواند باعث احساس خستگی و بیحالی شود. پس نمی‌توان ژنتیک را در این حالت نادیده گرفت!
- عدم مصرف غذای کافی: مصرف قهوه به‌تنهایی ممکن است باعث کاهش اشتها شود و فرد غذای کافی نخورد. همین عادت غذایی باعث کاهش انرژی و احساس خستگی میشود.
اگر با خوردن قهوه دچار بیحالی می‌شوید و انرژی مورد انتظار خود را به دست نمی‌آورید، مصرف قهوه را کاهش دهید و برای افزایش انرژی به مصرف میوه‌های تازه، یوگا یا استراحت کافی روی آورید. با این حال، مطالعات زیادی درباره فواید قهوه انجام شده و در مقاله نوشیدن قهوه خطر مرگ و میر را کاهش می‌دهد خواهید دید که قهوه چه مزایایی برای سلامتی دارد. شاید مصرف متعادل قهوه بتواند عوارض آن را در بدن شما کاهش دهد که بتوانید از فواید آن بهره ببرید.
چرا وقتی قهوه میخورم حالم بد میشود؟
مصرف قهوه در بعضی از افراد منجر به ایجاد علائمی مانند افزایش ضربان قلب، اضطراب و استرس میشود. اگر شما حساسیت به کافئین دارید یا بیش از حد قهوه مصرف می‌کنید، احتمال بیشتری دارد که این علائم را تجربه کنید. برخی از عوامل زیر باعث بد شدن حال شما پس از نوشیدن قهوه می‌شوند:
- حساسیت به کافئین: برخی افراد به کافئین حساسیت دارند و این می تواند باعث سردرد، تپش قلب و حالت‌های عصبی شود.
- مصرف بیش از حد: مصرف بیش از حد قهوه ممکن است باعث افزایش اضطراب، استرس و ضربان قلب شود.
- سوء هاضمه: قهوه باعث افزایش اسید معده میشود و مصرف بیش از حد آن باعث سوزش و درد معده میشود.
- تداخل دارویی: برخی داروها با مصرف قهوه تداخل دارند و ممکن است باعث بد شدن حال شما شوند.
هر کسی به‌طور متفاوتی به قهوه و کافئین واکنش نشان می‌دهد. در صورت حساسیت به کافئین، مصرف قهوه را محدود کنید و با چای سبز جایگزین کنید. همچنین، نوع قهوه نیز ممکن است بر روی بدن شما تأثیر بگذارد. برای مثال، اگر قهوه را با شیر و شکر میل کنید، ممکن است باعث افزایش سطح گلوکز خون شما شود و در نتیجه باعث بروز احساس خستگی و بیحالی شود.
حرف آخر
در این مقاله یاد گرفتید که چرا وقتی قهوه میخورم خوابم می‌گیرد و چرا قهوه در بعضی از افراد باعث حال بد میشود. پس این نوشیدنی بسیار محبوب و پرطرفدار برای همه مناسب نیست و بدن همه با خواص قهوه سازگاری ندارد. اگر شما هم با خوردن قهوه دچار تپش قلب میشود یا اضطراب زیادی را تحمل می‌کنید، تجربه خود را برای ما در بخش نظرات بنویسید. اگر هم فکر می‌کنید مطالب موجود در این مقاله میتواند به دوستداران قهوه کمک کند، آن را با اطرافیان خود که قهوه زیاد می‌نوشند به اشتراک گذارید.
سوالات متدوال
کدام قهوه خواب را میپراند؟
روش دم کردن قهوه و میزان کافئین آن باعث میشود که قهوهها اثرگذاری متفاوتی داشته باشند. قهوه اسپرسو بهترین قهوه برای بیدار ماندن است.
چگونه کافئین بر خواب تاثیر می گذارد؟
خوردن کافئین قبل از خواب میتواند شما را از داشتن یک خواب راحت محروم کند. کافئین گیرندههای آدنوزین را میپوشاند و اجازه نمیدهد که خواب به چشمان شما بیاید. حدود ۳ تا ۷ ساعت طول میکشد که تاثیر کافئین از بین برود.
چقدر طول میکشد که قهوه اثر کند؟
معمولاً ۱۰ دقیقه بعد از نوشیدن قهوه تاثیرات آن را میبینید و حدود ۳۰ تا ۹۰ دقیقه طول میکشد تا کافئین کاملا تاثیر خود را بر بدن بگذارد.
