در کتاب پختوپز، نویسنده به ما یاد میدهد که آشپزی چگونه “انسان بودن” را متحول کرد! این اقدام به ظاهر ساده، نقش مهمی در شکل دادن به تاریخ ما داشته است. انسان، به عنوان تنها گونه‌ای که آشپزی میکند، با یادگیری پختوپز به مواردی دست یافت که اگر به یک رژیم اولیه پایبند می‌ماند هرگز نمی‌توانست این نوع رشد را تجربه کند.
چنانچه شما نیز هیجان‌زده هستید تا بدانید آشپزی چگونه زندگی انسان‌ها را در هزاره‌های گذشته شکل داده است، با ادامه‌ی این مطلب در مجله فودکس همراه ما باشید.
پختوپز و تاریخ تمدن بشریت
ما معمولا در زندگی روزمره، آشپزی را امری بدیهی می‌دانیم؛ اما مایکل پولان در کتاب پختوپز به درستی به ما یادآور میشود که انسان تنها گونه‌ای است که غذای خود را می‌پزد! و این عادت با تاریخ تکامل و تمدن ما ارتباط دارد.
مایکل پولان به‌خاطر پرفروش‌ترین کتابهایش درباره عادت غذایی انسان‌ها، مثل «معضل جانور همه چیزخوار»، به شهرت رسید. او در هاروارد و دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، نویسندگی تدریس میکند و در سال 2010 مجله تایم او را به عنوان یکی از 100 فرد تاثیرگذار جهان معرفی کرد. او با کتاب Cooked: A Natural History of Transformation نشان داد که طرز تهیه‌ی وعدههای غذایی یکی از ویژگی‌های تعیین‌کننده نژاد بشر بوده است.
شاید بپرسید چگونه؟ بسیاری از موادمغذی موجود در غلات، گوشت و تخم مرغ برای ما غیرقابل هضم می‌باشند، مگر آنکه پخته شوند! استفاده از پختوپز با گذشت زمان، این امکان را به بشریت داد تا از محصولات و طعمه‌هایی که شکار میکند، به‌طرز بهینه‌تری استفاده کند. همچنین با گذشت زمان، انسان یاد گرفت که چطور از طریق آشپزی از مقادیر کمتر غذا، ارزش غذایی بیشتری استخراج کند. این امر به ما کمک میکند تا زمان و انرژی را برای پیشبرد تمدن خود حفظ کنیم.
چنانچه مایلید درباره فلسفه و علم اخلاق غذا بیشتر بدانید، مروری بر کتاب پیش از نهار توصیه میشود.
هر چه زمان بیشتری را در آشپزخانه صرف کنید، سالمتر خواهید بود!
مدت زمان زیادی می‌گذرد که آشپزی زندگی انسان را بهتر کرده است. آشپزی ما را قادر ساخت تا طیف بیشتری از غذاها را خورده و به‌راحتی آنها را هضم کنیم. همچنین فرصتی برای پیوند اجتماعی و لذت بردن از وعدههای غذایی در کنار هم، برایمان فراهم کرد.
با این حال، اینطور به‌نظر می‌رسد که در دنیای مدرن آشپزی امری اضافی و غیرضروری تلقی میشود. با انفجار صنعت غذاهای فرآوریشده پس از جنگ جهانی دوم، مردم جوامع غربی تا حد زیادی به غذاهای فوری و انتخاب‌های فست‌فود روی آوردند. این صنعت قرار بود زندگی ما را راحت‌تر و در زمان صرف‌شده برای تهیه غذا صرفهجویی کند. اما نکته اینجاست که وقتی ارزش غذایی اکثر غذاهای فوری نزدیک به صفر است، صرفهجویی در زمان چه فایده‌ای دارد؟
تولیدکنندگان غذاهای فوری محصولات خود را با مقادیر زیادی شکر، نمک و چربی “پر می‌کنند”؛ اول، برای کاهش هزینه‌های خود و دوم، برای ایجاد طعم بهتر. صنعت غذا نیز مانند سایر صنایع، تجارت است و هدف آن کسب درآمد و گاه سود بیشتر به قیمت سلامت عمومی تمام میشود.
پولان در این کتاب به مطالعه‌ای که در دانشگاه هاروارد انجام شده استناد میکند که بر اساس آن هر چه مردم زمان بیشتری را صرف پختن غذای خود کنند، از سلامت عمومی بیشتری بهره‌مند خواهند بود و برعکس، مصرف مقادیر زیاد غذاهای فرآوریشده و در نتیجه غفلت از طبخ غذا با سلامت کلی ضعیف‌تر- به‌ویژه چاقی- همراه است.
بنابراین، به‌نظر می‌رسد که ساده‌ترین راه برای اطمینان از داشتن یک رژیم غذایی سالم این است که تا حد ممکن وعدههای غذایی را خودتان آماده کنید. هرچند که شاید زمان بیشتری صرف کنید، اما سلامت بیشتری را برای خود به ارمغان خواهید آورد.
از راهنمای زندگی سالم در سال 2022 چه می‌دانید؟
پختن نان و غلات و بهره بردن از مواد مغذی بیشتر!
پختن نان و دانه‌های غلات امکان استفاده از مواد مغذی‌ای را برای انسان فراهم کرد که پیش از آن غیرقابل هضم بود. نان یکی از مهم‌ترین غذاهای اصلی در بسیاری از فرهنگ‌ها در سراسر جهان است و البته اهمیت ویژه آن در رژیم غذایی بی‌دلیل هم نیست.
درست است که در دوران پارینه سنگی نیز، اجداد ما از غلات و دانه‌های بسیاری از علف‌های وحشی استفاده می‌کردند، اما تنها بخش های قابل هضم این دانه‌ها قابل استفاده بود. تنها با گذر زمان بود که جوامع اولیه به این نکته پی بردند و دانستند که با خیس کردن، له کردن و برشته کردن این دانه‌های خوراکی، می‌توان غذاهای لذیذتر و رضایت‌بخش‌تری ایجاد کرد.
با این حال، پیشرفت واقعی حدود 4هزار سال قبل از میلاد در مصر اتفاق افتاد؛ زمانی که کاسه‌ای حاوی دانه‌های له‌شده در مکانی گرم رها و شروع به تخمیر کرد. سرآشپزی باهوش (مخترع نان)، تصمیم گرفت این خمیر را در فر بگذارد تا ببیند چه اتفاقی می‌افتد و اینگونه بود که اولین نان در تاریخ پخته شد.
خیلی زود نان به یکی از غذاهای اصلی پرمصرف تبدیل شد، چراکه مردم دانستند غلاتی که به این طریق فرآوری می‌شوند نسبت به دانه‌های خام از ارزش غذایی بالاتری برخوردارند. بعدها، علم مدرن توضیح داد که این امر تخمیر مخمر است و به‌سادگی جذب بسیاری از مواد غیرقابل هضم را برای بدن انسان آسان میکند. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که در اینجا منظور پولان، نان غلات کامل است. نان سفید ارزش غذایی مشابهی ندارد چراکه به اندازه نان کامل غنی نیست.
آیا می‌دانید چگونه غذای سالم بخوریم؟
الکل؛ محبوب‌ترین غذای تخمیرشده در قلمرو حیوانات
فرآیند طبیعی تخمیر به انسان این امکان را داد تا از نان، ترشی، و حتی قهوه لذت ببرد؛ همچنین انسان را قادر ساخت تا الکل را برای اهداف مختلف تولید کند.
اما جالب است بدانید که به گفته پولان، الکل محبوب‌ترین ماده‌ی تخمیرشده در قلمرو حیوانات نیز است، با این تفاوت که انسان بایستی آن را عمدأ تولید کند، درحالی‌که سایر گونه‌ها به‌سادگی آن را در طبیعت پیدا می‌کنند.
به‌عنوان مثال وقتی یک خارگیل از درخت به پایین می‌افتد و پوسیده و فاسد میشود، تعداد زیادی بازدیدکننده ازجمله کرگدن، ببر، و خوک‌وحشی، برای لذت بردن از آن از راه می‌رسند. حتی برخی گل‌ها در مالزی روزانه مقداری الکل در اختیار گرده افشان‌های خود قرار می‌دهند. شواهد علمی نیز وجود دارد که این ماده برای برخی از گونه‌ها چیزی بیش از سرگرمی است و آنها در واقع از آن برای بقای خود استفاده می‌کنند.
ممکن است مروری بر کتاب «گاوها زمین را نجات می‌دهند» نیز برایتان جالب باشد!
حرف آخر
کتاب «پختوپز، تاریخ طبیعی تغییر و تبدیل » چشم‌اندازی تازه از عمل به ظاهر ساده آشپزی ارائه میدهد. خواندن این کتاب شما را وادار میکند تا درمورد عادات و آیین‌های غذایی‌تان فکر کنید! نویسنده در این کتاب روش‌های سنتی آشپزی را قدر میداند و درعین حال، راه‌های عملی برای بهبود عادات غذایی و صرف زمان بیشتر برای تهیه غذا را به خوانندگان نشان میدهد.
پیام کلیدی این کتاب از این قرار است:
آشپزی چیزی بیش از یک سرگرمی، یک کار سخت یا یک مسیر شغلی پرجنب‌وجوش است. آشپزی یکی از خصوصیات تعیین‌کننده نژاد بشریت است و باید دانست که هر چه بیشتر آشپزی را به دست صنایع و شرکت‌ها بسپاریم، غذایمان ناسالم‌تر و آسیب‌زاتر خواهد بود.
خواندن این اثر از “مایکل پولان” به افرادی که برای تست غذاهای جدید هیجان‌زده اند، به سرآشپزانی که به‌دنبال الهام از آشپزی و دستیابی به نگاهی تازه و باطراوت هستند و به هرکس که مایل است غذای سالم بخورد، بدون آنکه طعم غذا را به خطر بیندازد، توصیه میشود.
سوالات متداول
چرا صرف مدت زمان بیشتر برای آشپزی با سلامتی رابطه مستقیم دارد؟
وقتی برای صرفهجویی در زمان به غذاهای فرآوریشده روی میآوریم، طبیعتأ رژیم غذایمان پر میشود از مقادیر زیادی شکر، نمک، و چربی. همه این موارد برای سلامتی بسیار مضر است، اما با صرف زمان برای تهیه وعدههای غذایی خودمان، غذاهای سالمتری آماده میکنیم.
تعریفی که مایکل پولان از آشپزی در کتاب پختوپز ارائه میدهد، چیست؟
نویسنده در این کتاب، آشپزی را فراتر از سرگرمی، کار و شغل میداند و از آن به عنوان یک مشخصه برای نژاد بشریت یاد میکند.
مطالعهی کتاب «پختوپز، تاریخ طبیعی تغییر و تبدیل» به چه کسانی توصیه میشود؟
این کتاب با رویکردی هیجانانگیز نسبت به آشپزی و اهمیت پختوپز در تاریخ تکامل و تمدن بشریت، به تمام افرادی که مشتاق نگاهی تازه و راهحل های عملی برای داشتن عادات غذایی سالمتر هستند، توصیه میشود.
