فرهنگ غذایی ترکیه

ترکیه یکی از غنی‌ترین فرهنگ‌های غذایی را در سراسر جهان دارد. فرهنگ غذایی ترکیه تحت‌تأثیر شرایط جغرافیایی، تنوع محصولات کشاورزی تازه، تعامل با کشور‌های مختلف و امپراتوری‌ عثمانی شکل ‌گرفته است. به‌عبارت‌دیگر، فرهنگ آشپزی ترکی متعلق به دیروز و امروز این کشور نیست. هر غذایی که شما در این کشور امتحان می‌کنید دلیل و تاریخی پشت خود پنهان دارد! از آنجایی که ترکیه مهمترین مقصد گردشگری ایرانیان در سفر‌های خارجی است، تصمیم گرفتیم تا شما را با فرهنگ غذایی ترکیه و مردم آن بیشتر آشنا کنیم.

پیش از این در مقاله گردشگری غذا در ترکیه نشان دادیم که ترکیه مقصد خوبی برای امتحان‌کردن غذا‌های متنوع و جدید است. در این مقاله می‌خواهیم درباره فرهنگ غذای ترکی به‌ویژه استانبول بیشتر صحبت کنیم.

تاریخچه غذا‌های ترکیه

فرهنگ غذایی ترکیه ترکیبی از غذاهای سنتی ترکیه و تاثیرات کشور‌های خارجی است. موقعیت استراتژیک ترکیه در نزدیکی دریای مدیترانه دلیل مهمی بود که ترک‌ها بتوانند بر مسیر‌های تجاری اصلی کنترل داشته باشند. از طرف دیگر، قدرت تجاری ترک‌ها در امپراتوری عثمانی بیشتر هم شد. در آن زمان ترک‌های مسلمان تجارت غذا و ادویه را در خاورمیانه به‌دست گرفتند و کنترل همه چیز به دست آنها بود. به همین دلیل در همان دوران بود که غذا‌های ترکی رشد و رونق خوبی پیدا کردند. علاوه‌براین، مردم بومی از نوادگان قبایل کوچ‌نشین آسیای غربی و مغولستان بودند. آنها گله‌دار بودند و وابستگی زیادی به غذا‌های گوشتی و کوفته‌های پر از پنیر داشتند.

امروزه شما به‌راحتی می‌توانید رد پای این عادت‌های غذایی را در غذا‌های ترکی ببینید. اگر نگاهی به طرز تهیه نوشیدنی بوزا ترکیه کنید، متوجه خواهید شد که نوشیدنی‌ها و غذاهای ترکی قدمت زیادی دارند.

در نهایت باید از تأثیر دین بر غذاهای ترکی صحبت کنیم. در کشوری که مسلمانان زیادی زندگی می‌کنند، چیز عجیبی نیست که غذا تحت‌تأثیر دین باشد. به‌هرحال بعضی از غذا‌ها در دین حرام محسوب می‌شوند و بعضی دیگر بسیار توصیه شده‌اند. به‌عنوان‌مثال، وجود گندم، خرما و زیتون در انواع غذاهای ترکی نشان‌دهنده تأثیر مفاهیم مذهبی در این غذاها است. وقتی از تأثیر دین و مذهب بر فرهنگ غذاهای ترکی صحبت می‌کنیم، بازهم به تاریخ امپراتوری عثمانی و ترک‌های مسلمان برمی‌گردیم. غذا‌های آن دوره تاریخی متأثر از فرهنگ غذایی خاورمیانه، مدیترانه، بالکان، آسیای مرکزی و اروپای شرقی بودند.

فرهنگ غذایی مردم ترکیه

مردم ترکیه به غذا اهمیت زیادی می‌دهند. جمله «آشپزخانه قلب خانه است» مصداق بارز فرهنگ غذایی مردم ترکیه است! خانواده‌های ترکی اغلب ترجیح می‌دهند تا با‌هم و در محیط خانه غذا بخورند. البته این موضوع اصلاً به این معنی نیست که آنها در بیرون از خانه غذا نمی‌خورند. وجود هزاران کافه و رستوران در نقاط مختلف این شهر گواه همین قضیه است. رستوران‌های این شهر همیشه مملو از جمعیت هستند و شما این امکان را دارید که انواع غذا‌های تازه و متنوع ترکی را در هر نقطه این شهر امتحان کنید.

مردم ترکیه در دوره عثمانی، دوره‌ای تأثیرگذار بر فرهنگ آشپزی ترکیه، دو وعده غذا در طول روز می‌خوردند. وعده اول بین صبح تا ظهر و وعده دوم عصر خورده می‌شد. وعده اول معمولاً غذایی ساده مانند صبحانه بود، اما وعده دوم بسیار مفصل بود و با چند نمونه گوشت، سبزیجات و حبوبات پخته می‌شد. برخلاف آن دوره، امروزه بیشتر خانواده‌های ترکی در طول روز، سه وعده غذا می‌خورند. علاوه بر سه وعده اصلی، مردم ترکیه حوالی ساعت ۱۰شب وعده‌ای به نام “yatsilik” دارند. این وعده غذایی شامل مغزیجات مقوی مانند گردو، فندق، پسته، نخود برشته و میوه‌های تازه و خشک مانند انجیر و انجیر خشک است.

اگر قبل از سفر به ترکیه، مقاله غذاهای معروف ترکیه را بخوانید، غذا‌های ترکی را بهتر می‌شناسید و انتخاب غذا‌های مورد‌علاقه‌تان آسان‌تر می‌شود. منو رستوران‌های ترکی بسیار متنوع هستند و اگر شما شناختی از غذا‌ها نداشته باشید، کار سختی برای انتخاب غذا پیش رو دارید.

فرهنگ غذایی در بخش‌های مختلف ترکیه

ترکیه کشوری بزرگ با مناطق مختلف است که فرهنگ آشپزی هر منطقه تفاوت‌هایی با مناطق دیگر دارد. غذا‌های موجود در هر منطقه تحت‌تأثیر فرهنگ مردم، تاریخ آن منطقه و دسترسی به تازه‌ترین مواد اولیه آشپزی شکل‌گرفته‌اند. به‌عنوان‌مثال در مناطق مجاور دریای اژه، مدیترانه و مرمره غذا‌های دریایی رواج بیشتری دارد و ماهی بخش مهمی از غذا‌های این مناطق است. بااین‌حال، اگر به سمت مناطق مجاور دریای سیاه حرکت کنید، تأثیر فرهنگ آشپزی بالکان در آشپزی این منطقه را خواهید دید.

اگرچه هنوز غذای دریایی اولویت اصلی در این منطقه است، اما غذا‌ها اغلب ذرت و آرد ذرت نیز دارند. حالا اگر به سمت آناتولی جنوب شرق حرکت کنید، تأثیر وجود دام را در فرهنگ غذایی این منطقه می‌بینید. انواع کباب‌ها و غذا‌های گوشتی حرف اول را در جنوب شرقی ترکیه می‌زنند. البته این منطقه به دسر‌هایی مانند کادایف، کونیفه و باقلوا نیز مشهور است. این تفاوت‌های منطقه‌ای را با رفتن به آناتولی مرکزی بیشتر می‌بینید. در آنجا غذا‌هایی مانند مانتی و گوزلمه رواج بیشتری دارد. همه این تفاوت‌‌ها گواه تنوع غذا‌های ترکی و فرهنگ غذایی ترکیه هستند!

حالا که تفاوت‌های فرهنگ غذایی ترکیه در بخش‌های مختلف آن را می‌بینیم، شاید جالب باشد که با فرهنگ غذایی هند با آن همه وسعت و جمعیت آشنا شویم. همه هند را به غذا‌های پرادویه می‌شناسند، اما آیا غذا‌های هند محدود به همین ادویه‌ها است؟

غذاهای شمال شرقی ترکیه

مردم محلی این بخش از ترکیه استفاده زیادی از ماهی کوچک آنچوی دارند. ماهی هامسی یا آنچوی آناتولی را می‌توان متعلق به ترکیه دانست. این ماهی برای مردم ترکیه اهمیت زیادی دارد و بیشتر از یک موجود دریایی به آن نگاه می‌کنند. به‌عبارت‌دیگر، این ماهی حضور پررنگی در فرهنگ غذایی مردم این بخش از ترکیه دارد و اساس بسیاری از غذا‌های آنها را تشکیل می‌دهد. البته مصرف خوراکی‌های دیگری مانند عسل، فندق، پنیر و چای نیز در این منطقه زیاد است.

غذاهای جنوب شرقی ترکیه

غذا‌های این منطقه بیشترین تأثیر را از فرهنگ غذایی خاورمیانه گرفته‌اند. تعداد زیادی پیش‌غذا با گوشت و کباب در غذا‌های جنوب شرقی ترکیه وجود دارد. اگر به کباب‌های خوشمزه و بره‌های شکم‌پر علاقه دارید، این قسمت از ترکیه را برای سفر انتخاب کنید. در کنار این غذا‌های گوشتی متنوع، می‌توانید یک دل سیر باقلواهای خوشمزه بخورید که در نوع خود بهترین هستند.

غذاهای آناتولی مرکزی

آناتولی مرکزی در کنار جذابیت‌های گردشگری، آبدارترین کباب‌ را در کل کشور دارد. تستی کباب ترکیه‌ای متعلق به همین بخش ترکیه است. نحوه پختن و سرو این غذا از جذابیت‌های آن است. تستی کباب را در ظرفی مانند دیزی می‌پزند و با همان ظرف به سر سفره غذا می‌آورند. علاوه بر تستی کباب، مانتی و پاستیرما نیز در این منطقه محبوب هستند. پاستیرما نوعی گوشت است که با شرایط خاصی خشک شده و از آن در وعده‌های غذایی مختلف استفاده می‌کنند. مثلاً پاستیما را در املت صبحانه می‌ریزند یا به‌عنوان پیش‌غذا سر میز می‌آورند.

غذاهای دریای اژه و مدیترانه

نزدیکی به دریا مهمترین عامل تعیین‌کننده فرهنگ غذایی مردم این منطقه است؛ بنابراین رایج‌ترین غذا‌های این منطقه غذا‌های دریایی هستند. ساکنان محلی این غذا‌ها را با دستور‌العمل‌های منحصر‌به‌فرد خود که تأثیر گرفته از فرهنگ یونان است، درست می‌کنند. علاوه بر این، آب‌و‌هوای گرم و استوایی باعث دسترسی زیاد مردم محلی به میوه و سبزیجات تازه شده و مردم محلی از زیتون و سبزیجات تازه به مقدار زیادی در غذا‌های خود استفاده می‌کنند.

فرهنگ غذایی استانبول

چرخ‌دستی‌های پر از صدف‌های تازه، ذرت‌های کبابی و شاه‌بلوط‌های برشته، اولین چیزهایی است که در خیابان‌های استانبول به چشم گردشگران می‌خورند. هرچند نمی‌توان از فرهنگ غذای ترکیه صحبت کرد و چیزی از نان سیمیت نگفت! سیمیت در میان ترک‌ها بسیار پر‌طرفدار است و معمولاً سر میز صبحانه و عصرانه آنها دیده می‌شود. اگر به قصد گردشگری به استانبول سفر می‌کنید، باید بگوییم که سیمیت یکی از ارزان‌ترین غذا‌های خیابانی استانبول است و در هر کجای خیابان‌های این شهر دیده می‌شود.

حالا که می‌خواهیم درباره فرهنگ غذایی استانبول صحبت کنیم، بهتر است شما را به معروف‌ترین خیابان این شهر ببریم. جایی که اگر از اول تا آخر آن آهسته قدم بزنید، غذا‌های معروف استانبول را خواهید دید. شما اگر از میدان تکسیم (معروف‌ترین میدان استانبول) به سمت خیابان استقلال حرکت کنید، دونر (کباب‌ترکی) فروشی‌های زیادی را می‌بینید که مردم در جلوی هرکدام از آنها ازدحام کرده‌اند. اگر کمی به مسیر خود ادامه دهید، رستوران‌های زیادی را می‌بینید که انواع دلمه و کوفته‌های ترکی را پشت ویترین خود چیده‌اند تا گردشگران به‌راحتی ببینند که در داخل رستوران آنها چه خبر است!

پیشنهاد می‌کنیم به داخل یکی از آنها بروید تا ببینید که چه میزان تنوع در پیش‌غذا، غذای اصلی و دسر در رستوران‌های ترکی وجود دارد. در مقاله نوشیدنی‌های معروف ترکیه شما با نوشیدنی‌های کمتر شناخته‌شده ترکیه آشنا می‌شوید. معمولاً افراد با شنیدن نام ترکیه به یاد غذا‌های رنگارنگ می‌افتند، اما ترکیه نوشیدنی‌های متنوع و جالب زیادی دارد که آشنایی با آنها خالی‌ازلطف نیست.

از غذا‌های ترکی که بگذریم، باقلوا فروشی‌های زیادی نیز در خیابان استقلال به شما چشمک می‌زنند. همه این‌ مغازه‌های رنگارنگ در یک‌کلام به شما می‌گویند که استانبول شهر تجربه‌های جدید غذایی است! خوشبختانه فرهنگ غذایی استانبول همه سلیقه‌‌های غذایی را راضی نگه می‌دارد. شما می‌توانید بهترین کباب‌ها، تازه‌ترین غذا‌های دریایی و متنوع‌ترین غذا‌های گیاهی را در این شهر پیدا کنید.

در یک‌کلام، استانبول قلب ترکیه است! مردم از بخش‌های مختلف ترکیه به این شهر مهاجرت کرده‌اند و فرهنگ غذایی خود را به استانبول آورده‌اند. شما در استانبول در کنار بهترین رستوران‌های بین‌المللی و ترکی، غذا‌های هر منطقه از ترکیه را نیز پیدا می‌کنید. اگر نمی‌توانید برای چشیدن فرهنگ آشپزی متفاوت ترکیه به بخش‌های مختلف آن سفر کنید، پیشنهاد می‌کنیم به استانبول سفر کنید؛ شهری پر از جاذبه‌های گردشگری و غذا‌های خوشمزه که آغوش خود را به‌سوی همه مردم جهان بازکرده است!

فرهنگ خوردن صبحانه در مردم ترکیه

صبحانه بخش مهمی از وعده‌های غذایی مردم ترکیه است. صبحانه‌های ترکی به خوشمزگی، تنوع و زیبایی معروفند. اگر برای صرف صبحانه به یک رستوران ترکی مراجعه کردید و تعداد زیادی ظرف‌های کوچک و پر از مواد غذایی متنوع جلوی شما قرار دادند، زیاد تعجب نکنید.

دلیل معروفیت صبحانه‌های ترکی همین تنوع و خلاقیت در ارائه صبحانه است. یک صبحانه معمول ترکی معمولاً از زیتون، دیپ و سس، انواع پنیر تازه، خیار، گوجه، تخم مرغ، گوشت پخته شده، مربا، کره، عسل، مغزیجات، شیرینی و نان تازه تشکیل شده است. این صبحانه با یک قوری پر از چای ترکی سرو می‌شود و شما می‌توانید هر چند تا که بخواهید چای بنوشید.

ترک‌ها در تمام روز‌های هفته به صبحانه اهمیت زیادی می‌دهند، اما صبحانه روز‌های تعطیل چیز دیگری است. آنها صبحانه روز‌های تعطیل را مفصل برگزار کرده و به این بهانه خانواده را دور هم جمع می‌کنند. بعضی از خانواده‌های ترک صبحانه روز یکشنبه را در خانه می‌خورند، اما بیشتر آنها ترجیح می‌دهند تا صبحانه را در رستوران میل کنند.

فرهنگ نوشیدن چای و قهوه در ترکیه

چای ترکی و قهوه‌ ترک بخش جدایی‌ناپذیر فرهنگ و زندگی روزمره مردم ترکیه هستند. نوشیدن چای در ترکیه از میز صبحانه شروع شده و تا شب ادامه دارد. وجود چایخانه‌های متعدد و چای‌فروش‌های خیابانی این فرهنگ نوشیدن چای را به‌وضوح نشان می‌دهند. شما نمی‌توانید به کشوری وارد شوید و در گوشه به گوشه آن چایخانه ببینید، اما این تصاویر در ترکیه امری عادی است. البته این فرهنگ قدیمی فقط محدود به نوشیدن چای نمی‌شود. ترکیه از مهمترین کشور‌های کشت چای در سراسر جهان است و حدود ۱۰درصد از کل چای جهان را تولید می‌کند، هرچند بیشتر این چای را خودشان مصرف می‌کنند!

مهمترین زمان نوشیدن چای در ترکیه ۳ تا ۵ بعدازظهر است. معمولاً در این زمان چای را به همراه باقلوا، بیسکویت یا تکه‌ای شیرینی میل می‌کنند. بااین‌حال، چای‌خوردن در ترکیه از صبح تا شب بار‌ها تکرار می‌شود و نمی‌توان زمان مشخصی برای آن درنظر گرفت. در هر خانه‌ای که وارد شوید یا در هر محل کاری همیشه یک فنجان چای تازه‌دم پیدا می‌شود. ترک‌ها نه‌تنها به نوشیدن چای علاقه دارند، بلکه از فرهنگ نوشیدن چای نیز لذت می‌برند. آنها نوشیدن چای را بهانه‌ای می‌کنند تا با یکدیگر معاشرت بیشتری داشته باشند. معمولاً چایخانه‌ها محلی برای گفت‌و‌گوهای دوستانه و دور هم جمع‌شدن هستند.

قهوه ‌ترک نوشیدنی دیگری است که ترکیه را با آن می‌شناسند. سنت نوشیدن این قهوه به قرن شانزدهم برمی‌گردد و روش درست کردن قهوه ترک تکنیک خاصی می‌خواهد. روش درست کردن قهوه ترک از قدیمی‌ترین روش‌های قهوه‌سازی است و شاید دلیل جذابیت آن نیز همین باشد. افرادی که از طعم تلخ قهوه فراری هستند، قهوه ترک را ترجیح می‌دهند. وجود شکر در این قهوه طعم آن را ملایم‌تر می‌کند.

در مقاله طرز تهیه قهوه ترک می‌توانید تمام مراحل درست کردن قهوه ترک، مواد اولیه و ابزار‌های لازم آن را ببینید.

حرف آخر

غذا معرف فرهنگ یک کشور است. مردم از طریق غذاهای سنتی و محلی یک کشور شناخت بیشتری از آن کشور پیدا می‌کنند و تبادل فرهنگی راحت‌تر اتفاق می‌افتد. کشور ترکیه یکی از جذاب‌ترین کشور‌ها در زمینه گردشگری غذا در جهان است. تنوع مواد غذایی و روش طبخ‌های متفاوت فرهنگ غذایی این کشور را از هر نظر غنی کرده است.

شما اگر به آناتولی مرکزی سفر کنید و بعد از آن سری به شمال شرق ترکیه بزنید، تنوع فرهنگ غذایی را در بخش‌های مختلف این کشور می‌بینید. اگر هم می‌خواهید تمام فرهنگ غذایی ترکیه را در یک مکان ببینید، استانبول را به‌عنوان مقصد سفر خود انتخاب کنید. این شهر میزبان خوبی برای گردشگران غذایی و علاقه‌مندان به چشیدن غذا‌های متنوع ترکی است. درصورتی‌که قبلاً به ترکیه سفر کرده‌اید، خوشحال می‌شویم تا خوشمزه‌ترین غذاهای ترکی را در بخش نظرات به ما و دیگر خوانندگان مجله فودکس معرفی کنید.

سؤالات متدوال

فرهنگ غذایی مردم ترکیه چیست؟

نزدیکی به دریا و دسترسی به تازه‌ترین موجودات دریایی، تنوع جغرافیایی، محصولات کشاورزی متفاوت و تاریخ امپراتوری عثمانی فرهنگ غذایی ترکیه را شکل داده‌اند. استفاده از گوشت و سبزیجات تازه حرف اول را در فرهنگ غذایی این کشور می‌زنند. در یک کلام، غذا در ترکیه اهمیت زیادی دارد و بخش مهمی از جاذبه‌های گردشگری این کشور است.

صبحانه‌های ترکی چه ترکیباتی دارند؟

صبحانه در ترکیه وعده مهمی است و از ترکیبات خوشمزه و متفاوتی تشکیل شده است. سبزیجات تازه، زیتون، انواع پنیر، انواع مربا، عسل، تخم مرغ، مغزیجات و نان‌های متفاوت بخش مهمی از صبحانه‌های ترکی هستند. ترک‌ها صبحانه را در کنار تعداد زیادی فنجان چای ترکی میل می‌کنند.

مهمترین غذا در فرهنگ غذایی استانبول چیست؟

انواع کباب، غذا‌های دریایی تازه و باقلوا مهمترین خوردنی‌های شهر استانبول هستند. البته اگر در خیابان‌های این شهر قدم بزنید، غذاهای خیابانی مثل صدف تازه، ذرت کبابی و نان سیمیت را خواهید دید که فرهنگ غذایی این شهر را بهتر معرفی می‌کنند.