هر انسان روزانه حدود یک کیلوگرم زباله تولید می‌کند! تغییرات اقلیمی نشان می‌دهد که جای هیچ سهل‌انگاری دیگری برای انسان باقی نمانده و تا دیرتر نشده باید کره زمین را نجات دهد. تفکیک زباله از مبدا حرکتی پیشگیرانه برای کاهش حجم زباله‌هایی است که روزانه به‌دست بشر تولید می‌شود. هر شهروند مسئولیت‌پذیری باید روزانه این کار را برای کمک به سلامت موجودات زنده و محیط زیست انجام دهد.
برای انجام این فعالیت شما نیاز به اطلاعات بیشتری در زمینه تفکیک زباله از مبدا دارید. به همین دلیل، این مقاله از مجله فودکس را به توضیح طرح تفکیک زباله و تفکیک از مبدا زباله خانگی اختصاص داده‌ایم.
تفکیک زباله از مبدا چیست؟
تعریف تفکیک زباله از مبدا در تک‌تک کلمات این جمله نهفته است. به‌طورکلی، فرایند شناسایی انواع زبالههای جامد در محل تولید زباله و جداسازی آنها بر اساس جنس را تفکیک زباله از مبدا می‌گویند. به‌عبارت‌دیگر، زبالههای تولید شده در خانه یا محل کار را از همان نقطه بر اساس جنس زباله از هم جدا می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، زبالههای قابل بازیافت مانند کاغذ، پلاستیک، شیشه، آهن و قوطی‌های آلومینیوم باید از زباله‌هایی مانند مواد غذایی تفکیک شوند. هرچه جداسازی زباله از مبدا با دقت و وسواس بیشتری انجام شود، زبالههای کمتری به محل دفن زباله می‌روند و زبالههای بیشتری بازیافت میشوند. این رفتار، یکی از ساده‌ترین و موثر‌ترین رفتارهایی است که انسان می‌تواند برای حفاظت از محیط زیست انجام دهد.
خوشبختانه در حال حاضر، افراد دغدغه‌مند زیادی برای حفاظت از محیط زیست فعالیت می‌کنند و سطح آگاهی نسبت به تغییرات زیست محیطی افزایش پیدا کرده است. اگر شما هم دغدغه مسائل زیست محیطی دارید و نگران حجم بالای مصرف روزانه پلاستیک در کل دنیا هستید، مقاله راهکارهای ساده برای کاهش آسیب پلاستیک به محیط زیست را بخوانید. این مطلب اطلاعات کاملی در زمینه آلودگی پلاستیکی و روش‌های کاهش آسیب پلاست به محیط زیست دارد.
تفکیک از مبدا زباله خانگی چیست؟
تفکیک از مبدا زباله خانگی را می‌توان به‌عنوان فرایند شناسایی و دسته‌بندی زبالههای قابل بازیافت یا غیرقابل‌بازیافت خانگی تعریف کرد که با هدف کاهش زباله و استفاده مجدد از آنها انجام می‌گیرد. آیا شما زباله های قابل بازیافت خانگی را می‌شناسید؟
زبالههای خانگی به سه دسته زبالههای خشک، زبالههای تر و زبالههای خطرناک تقسیم‌بندی میشوند. برای اینکه دسته‌بندی زباله خانگی را به بهترین شکل انجام دهید، باید روش‌های تفکیک زباله های قابل بازیافت خانگی را بشناسید. معمولا پیشنهاد می‌شود که برای هر نوع زباله، سطل مخصوصی را در نظر بگیرد و زبالهها را از همان ابتدا تفکیک کنید.
طرح تفکیک زباله از مبدا
تا حالا به این فکر کرده‌اید که زبالههای شهر پرجمعیتی مثل تهران کجا می‌رود؟ اگر روزانه هر نفر در تهران یک بستنی بخورد، فردا حدود ۱۵میلیون پوست بستنی روی دست شهرداری می‌ماند که باید هرچه زودتر از دست آنها خلاص شود! در این شرایط، فقط طرح تفکیک زباله از مبدا در تهران می‌تواند تا حد زیادی حجم زباله را کاهش دهد و زبالهها هرچه سریع‌تر وارد روند بازیافت شوند.
تفکیک زباله از مبدا در تهران
اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا در تهران از سال ۱۳۷۴ در بعضی مناطق این شهر شروع شده و حالا کمتر خیابانی را می‌توانید پیدا کنید که طرح تفکیک زباله از مبدا در آن اجرا نشود. بااین‌وجود، هنوز این طرح راه درازی در پیش دارد تا افراد زیادی به مشارکت در آن ترغیب شوند.
سازمان مدیریت پسماند تهران با برگزاری دوره‌های آموزشی در محلات، قرار دادن مخازن تفکیک در نقاط اصلی محلات و تدوین برنامه منظم هفتگی جهت جمع‌آوری زبالهها، تلاش می‌کند تا این طرح به بهترین شکل انجام شود. اخیرا در اقدامی هوشمندانه این سازمان شماره‌ای را برای این طرح در نظر گرفته تا شهروندان تهرانی از طریق تماس با سامانه ۱۳۷ تقاضای خود برای جمع‌آوری پسماند را ثبت کنند. بلافاصله بعد از آن، شهرداری آن منطقه برای جمع‌آوری پسماند اقدام می‌کند. اگر ساکن تهران هستید، بد نیست این راه را امتحان کنید و تجربه خود را در بخش نظرات با دیگر شهروندان تهرانی در میان بگذارید.
در مقاله رویکرد برندها در کاهش پلاستیک بسته‌بندی محصولات به‌وضوح می‌ببینید که هر برند تجاری تا چه اندازه می‌تواند ایفاگر نقش مهم خود در کاهش تولید زباله باشد.
تفکیک زباله از مبدا در مشهد
مشهد، دومین شهر پهناور ایران بعد از تهران است و چیز عجیبی نیست که تفکیک زباله در این دو شهر برای شهرداری‌ها اهمیت زیادی داشته باشد. جمعیت شهر مشهد از یک طرف و جمعیت مسافرانی که سالانه وارد این شهر میشوند از طرف دیگر، باعث شده تا حجم زبالهها به میزان سرسام‌آوری در مشهد بالا باشد. به همین دلیل، شهرداری و سازمان مدیریت پسماند مشهد، تصمیماتی برای افزایش مشارکت مردم در بازیافت زباله گرفته‌اند.
در تازه‌ترین اقدام، اپلیکیشن‌هایی برای جمع‌آوری زبالههای بازیافتی در نظر گرفته شده تا شهروندان مشهدی با دردسر کمتری در جداسازی زباله از مبدا مشارکت کنند. علاوه‌براین، کامیون‌های حمل بازیافت و ایستگاه‌های بازیافت به‌طور منظم در شهر فعال هستند و پسماند جمع‌آوری می‌کنند.
برگزاری غرفه‌های آموزشی تفکیک زباله یکی دیگر از فعالیت‌های موثری است که شهرداری‌ها می‌توانند برای آموزش شهروندان انجام دهند. خانواده‌ها را دور هم جمع کنند و در قالب مسابقه و فعالیت‌های سرگرم‌کننده، آموزش‌های لازم را به آنها ارائه دهند. برگزاری مسابقه نقاشی تفکیک زباله از مبدا برای بچه‌ها نیز فرصت خوبی است که از همان دوران کودکی به آنها یاد دهید تا با هر نوع زباله‌ای چگونه برخورد کنند.
مزایای تفکیک زباله از مبدا
جمع‌آوری و بازیافت زباله از مبدا، هزینه‌های هنگفتی برای شهرداری دارد. هزینه برنامه‌ریزی، هزینه خدمات، هزینه نیروی کار و هزینه بازیافت بخشی از این هزینه‌ها هستند. بنابراین، فواید تفکیک زباله از مبدا باید تاحدی باشد که شهرداری‌ها برای این طرح بودجه لازم را تصویب کنند.
در زیر ۴ تا از مهمترین مزایای اجرای طرح تفکیک زباله را به شما می‌گوییم تا بیشتر متوجه اهمیت این موضوع شوید.
افزایش سلامتی موجودات
داروها و زبالههای سمی اگر به‌درستی دفن نشوند، شیرابه‌ها را آلوده می‌کنند. جاری شدن این شیرابه‌ها به آب‌های زیرزمینی، رودخانه‌ها و مزارع کشاورزی، تهدیدی جدی برای سلامتی موجودات هستند. به‌عنوان‌مثال، وجود آنتی‌بیوتیک در زباله می‌تواند سویه‌های باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک را تقویت کند و مشکلات مضاعفی برای انسان به‌وجود آورد.
محافظت از محیط زیست
آیا تابه‌حال به میزان زباله‌ای که تولید می‌کنیم فکر کرده‌اید؟ مگر کره زمین تا کی می‌تواند زبالههای تولیدی ما را در خود دفن کند؟ زبالهها تا همین لحظه نیز اثرات مخرب زیادی روی محیط زیست گذاشته‌اند و ریز پلاستیک‌ها در دریا‌ها و زیستگاه‌های موجودات پخش شده‌اند. با جداسازی زباله، حجم زبالهها کاهش پیدا کرده و لطف بزرگی در حق کره زمین محسوب می‌شود. خواندن مقاله زباله های پلاستیکی در دریا، این فاجعه زیست محیطی را بهتر به شما نشان می‌دهد.
صرفه جویی در منابع طبیعی
تولید پلاستیک، کاغذ، قوطی‌های فلزی و هر چیزی که فکرش را کنید به مواد اولیه خامی نیاز دارد که از طبیعت گرفته می‌شود. هر چه میزان برداشت ما از منابع طبیعی بیشتر باشد، طبیعت سریع‌تر تخریب می‌شود. به‌عنوان‌مثال، هر یک از ما سالانه ۳۵ کیلوگرم زباله پلاستیکی تولید می‌کنیم. اگر این پلاستیک‌ها بازیافت شود، یک شهر ۱۰۰ هزارنفری می‌تواند در مصرف ۱۲ هزار تن نفت و زغال‌سنگ صرفه‌جویی کند! تعجب کردید؟
کاهش هزینه‌ها در دراز مدت
درباره هزینه‌های اجرای طرح تفکیک زباله صحبت کردیم، اما اجرا کردن این طرح از نظر اقتصادی به نفع جامعه است. به‌عنوان‌مثال، برای تولید یک تن کاغذ به ۱۵ درخت، ۴۴۰ هزار لیتر آب و ۷۶۰۰ کیلووات‌ساعت برق نیاز است. در عوض، برای تولید یک تن کاغذ بازیافتی، ۱۸۰۰ لیتر آب و ۲۷۰۰ کیلووات‌ساعت برق بیشتر نیاز نیست! تفاوت منابع و هزینه‌ها اصلا قابل‌چشم‌پوشی نیست.
این ۴ فایده تنها بخشی از مزایای این طرح هستند. اگر مقاله رژیم غذایی و محیط زیست را بخوانید، تازه متوجه می‌شوید که حتی غذایی که می‌خورید نیز بر محیط زیست تاثیر می‌گذارد و باید رژیم غذایی هوشمندانه‌تری انتخاب کنید.
حرف آخر
جداسازی زباله، حداقل کاری است که یک شهروند مسئولیت‌پذیر می‌تواند در قبال محل زندگی و محیط زیست انجام دهد. مزیت طرح تفکیک زباله این است که از همان ابتدا زبالهها تفکیک میشوند و نیازی به فرایندهای اضافی و وقت‌گیر نیست. از امروز تفکیک زباله را جدی‌تر از قبل انجام دهید و این مقاله را با دوستان و اطرافیانتان اشتراک بگذارید. اگر یک نفر نیز از طریق شما به انجام این کار راغب شود، شما نقش موثری در حفاظت از محیط زیست داشته‌اید.
سوالات متداول
کدام زبالهها خطرناک هستند؟
رنگ، حلال، روغن موتور، ضد یخ، آفت کشها، زبالههای حاوی جیوه و ضایعات الکترونیکی از زبالههای خطرناک برای محیط زیست هستند. البته فراموش نکنید که پلاستیک و ظروف یکبار مصرف نیز دست کمی از این زبالهها ندارند و به شدت به منابع طبیعی آسیب میزنند.
انواع زباله چیست؟
زباله انواع مختلفی دارد که زبالههای خطرناک، زبالههای ساختمانی، زبالههای صنعتی، زبالههای کشاورزی، زبالههای ساختمانی، زبالههای پزشکی و زبالههای رادیواکتیو برخی از آنها هستند.
آیا باتری، زباله الکترونیکی است؟
زبالههای الکترونیکی شامل هر نوع تجهیزات الکترونیکی مانند: لپتاپ، تلفن، مانیتور، شارژر و غیره هستند. باتریها نیز الکترونیکی در نظر گرفته میشوند.
