امروز می‌خواهم دربارۀ تجربه خودم به‌عنوان یک گیاهخوار یا همان وجترین صحبت کنم و البته به تفاوت وگان و وجترین اشاره کنم. در سال‌های اخیر تعداد بیشتری از مردم تصمیم گرفتند تا سبک زندگی و برنامه غذاییشان را تغییر دهند.
آنها جرات این را داشتند که با هر دلیل و منطقی که خودشان به آن اعتقاد دارند، میراث چندهزارساله مصرف گوشت را از روتین زندگی‌شان حذف کرده تا بدانند خوراک باکیفیت و غذاهای سالم کدامند؟ و بتوانند خوراک‌های متفاوت‌تری را تجربه کنند.
این سبک زندگی فراگیر شد و حالا مردم بیشتری مشتاق هستند تا دربارۀ گیاهخواری و تفاوتی که با وگنیسم دارد، بدانند. ما نیز امروز نگاه کاملی به این مقوله داشتیم، پس با ما در مجله فودکس همراه شوید تا دربارۀ فرق وگان و وجترین بیشتر صحبت کنیم.
وگانیسم چیست؟
وگانیسم یک برنامه رژیم غذایی و سبک زندگی متفاوتی است که با پیروی از آن شخص از مصرف محصولات حیوانی اجتناب می‌کند. این افراد هیچ‌گونه گوشت، لبنیات و حتی عسل را مصرف نکرده و محصولات چرمی را هم از لیست خریدهایشان حذف کرده‌اند تا هیچ‌گونه استفاده صنعتی از حیوانات در زندگی‌شان نباشد.
هر شخصی با هر اعتقادی، این آزادی را دارد تا وگانیسم را انتخاب کند و پایبند این شرایط اخلاقی باشد، اما در کنار این سبک زندگی، انتخاب دیگری هم دیده می‌شود که به گیاهخواری یا هم وجترین معروف است. تا سراغ معرفی گیاهخواری می‌رویم، می‌توانید از لیست غذاهای گیاهی ایرانی انتخاب خوبی برای رژیم غذایی‌تان داشته باشید.
گیاهخواری چیست؟
گیاهخوارها در برنامه غذاییشان هیچ گوشتی اعم از گوشت سفید با قرمز مصرف نکرده، در دسرها و بستنی‌هایشان از ژلاتین استفاده نمی‌کنند و مانند وگان‌ها مخالف کشتار حیوانات و استفاده صنعتی از آنها هستند. رژیم غذایی گیاهخوارها بر پایه محصولات گیاهی است که شامل انواع میوه، سبزیجات، غلات، پروتئین‌های گیاهی و کربوهیدراتهای ساده می‌شود. اگر به اطلاعات بیشتری نیاز دارید، در مقاله گیاهخواری چیست، بهطور جامع و مفصل به این موضوع پرداخته‌ایم.
وگنیسم و گیاهخواری هر دو سبک زندگی سالمی هستند و مزایای مختلفی برای بدن دارند. بااین‌حال تفاوت وگان و وجترین شامل کلیاتی می‌شود که در ادامه توضیح دادیم، ولی پیش از آن بیایید نگاهی به انواع گیاهخواری داشته باشیم.
انواع رژیم غذایی گیاهخواری
وگانیسم یک سبک زندگی یکپارچه و مشخص است ولی گیاهخواری انواع مختلفی دارد و به چند دسته تقسیم می‌شود.
لاکتو گیاهخواری (lacto-vegetarian)
این گروه، لبنیات می‌خورند ولی در رژیم غذاییشان تخم‌مرغ دیده نمی‌شود. این گروه، کیک‌ها و کوکی‌های بازاری و سس مایونز را به دلیل استفاده از تخم‌مرغ نیز در برنامه غذاییشان ندارند.
تخم گیاهخواری (Ovo vegetarian)
این گروه برعکس گروه بالا هیچ لبنیاتی مصرف نکرده ولی از تخم‌مرغ استفاده میکنند. ممکن است بسیاری از آنها به لاکتوز حساس باشند و برخی دیگر بر اساس اعتقاداتشان این رژیم غذایی را انتخاب کرده باشند اما درعین‌حال، همین مصرف تخم‌مرغ این گروه را از وگنها جدا کرده است.
لاکتو تخم گیاهخواری (Ovo-lacto vegetarianism)
این گروه از گیاهخواران، هم تخم‌مرغ و هم لبنیات را مصرف میکنند و در انتخاب مواد غذاییشان اختلاف بزرگی با وگنها دارند. این گروه فقط مصرف انواع گوشت را از رژیم غذاییشان حذف کردند.
نیمه گیاهخواری (Semi-Vegetarian)
نیمه گیاهخواران کسانی هستند که هنوز برای شروع گیاهخواری تصمیم جدی نگرفتند و صرفاً در تلاش‌اند تا مصرف حداقلی گوشت را در زندگی داشته باشند. این گروه به هر دلیلی از حفظ محیط‌زیست، حقوق حیوانات تا حفظ سلامت بدن تصمیم گرفتند تا تنها در صورت نیاز گوشت مصرف کنند.
پسکیترینیسم (Pescetarianism)
این گروه از گیاهخواران فقط ماهی، حیوانات دریایی، لابستر، میگو و صدف مصرف کرده و از خوردن انواع دیگر گوشت اجتناب میکنند.
پولوترینیسم (pollotarianism)
افرادی که در رژیم غذاییشان مرغ و دیگر طیور و ماکیان را مصرف کرده ولی از خوردن گوشت قرمز و غذای دریایی اجتناب کنند، در این گروه قرار می‌گیرند.
پولوپسکیترینیسم (pollo-pescetarianism)
این گروه هر نوع گوشتی را به‌جز گوشت قرمز مصرف میکنند. تنها منبع ممنوع غذایی برای این گروه، گوشت خوک، گوسفند و گوساله و دیگر پستانداران است.
خام‌گیاه‌خواری (Fruganism)
شاخۀ سخت و دشواری از گیاهخواری به خام گیاهخواری مشهور است. افرادی که پایبند این رژیم سخت گیاهی هستند، فقط از مواد خام و پخته نشده مانند میوه، دانه، آجیل و مغز استفاده کرده و مخالف آسیب‌رساندن به گیاهان در فرایند پخت غذا هستند.
تفاوت گیاهخواری و وگانیسم
تا اینجا احتمالاً تاحدی متوجه فرق وگان و وجترین شدید. وگانیسم فقط یک مدل است، درحالی‌که گیاهخواری انواع مختلفی دارد.
اولین فرق وگان و وجترین در مصرف لبنیات است. دوستان وگن لبنیاتی مانند شیر، پنیر، خامه و حتی تخم‌مرغ را مصرف نمی‌کنند. درصورتی‌که گیاهخوارها بنا بر نوع برنامه غذاییشان یا لبنیات یا تخم‌مرغ را مصرف میکنند. مثلاً تخم گیاهخواران، مصرف تخم‌مرغ را در برنامه غذاییشان دارند ولی لبنیات نمی‌خورند.
دومین تفاوت وگان و وجترین در مصرف کالاهای حیوانی است. وگان‌ها مصرف محصولات حیوانی را در زندگی شخصی‌شان به حداقل رسانده و حتی از چرم در استایل روزانه‌شان استفاده نمی‌کنند. برای تهیه دسر یا بستنی، شکلات وگن می‌خرند و در مصرف کوچک‌ترین چیزها حساس هستند، درحالی‌که گیاهخواران سخت‌گیری کمتری دارند و ممکن است از کیف یا کفش چرم استفاده کنند.
تفاوتی که به اختلاف رسید!
این تفاوت بین مصرف محصولات حیوانی در سال‌های اخیر به شکاف و اختلاف جدی بین گیاهخوارها و وگان‌ها تبدیل شده است. مثلاً وگنها اذعان دارند که مصرف تخم‌مرغ شاید مصرف مستقیم گوشت نباشد ولی فرایند تولید و پرورش تخم‌مرغ، تخم اردک و حتی تخم غاز و دیگر ماکیان باز هم استفاده صنعتی از حیوانات است که به آنها آسیب می‌رساند.
طبق آمار بعد از تولد، جوجه‌های نر از بین می‌روند و ماده‌ها برای تبدیل‌شدن به مرغ پرورش می‌یابند. به همین ترتیب بیش از 3 میلیون جوجه نر همه‌ساله در مرغداری‌ها کشته میشوند که این ظلم بارز به طبیعت و حیوانات است. این در حالی است که گیاهخواران اوو در برنامه غذاییشان تخم‌مرغ دارند یا ممکن است برای لباس، کفش و کیف سراغ خرید محصولات چرمی بروند که وگانیسم بهطور جدی با آن مخالف است.
مصرف مکمل را جدی بگیرید!
سبک زندگی گیاهخواری و وگانیسم، سالم و بدون مصرف مواد فرآوری شده و کارخانه‌ای است، بااین‌حال بهتر است که حتماً در این رژیم غذایی مصرف مکمل را جدی بگیرید. متأسفانه بیشتر دوستان وگن و وجترین ممکن است از کمبود ویتامین دی، ویتامین ب، آهن یا کلسیم رنج ببرند که باید حتماً با مصرف مکمل‌های ضروری از سلامت خودشان مطمئن باشند.
اگر به دنبال امتحان کردن این سبک زندگی هستید، بهتر است که منع مصرف گوشت و دیگر محصولات حیوانی را بهآهستگی شروع کنید. بلافاصله مصرف گوشت را قطع نکنید و برای اطمینان بیشتر زیر نظر پزشک متخصص، رژیم غذایی و سبک زندگی‌تان را تغییر دهید. مثلاً برای شروع می‌توانید با قطع مصرف لبنیات شروع کنید و به‌مرور، یک روز در هفته غذایی گیاهی نوش جان کنید. این تعداد را کم‌کم افزایش داده تا به مصرف موادی غیر از لبنیات یا وعده‌های غذایی گیاهی عادت کنید و با اطمینان بیشتری شروع این سبک زندگی را کلید بزنید.
حتماً درباره دستور پخت غذاهای گیاهی جست‌وجو کنید تا از غذاخوردن لذت ببرید. خوشبختانه در تمامی فرهنگ‌ها به‌وفور غذایی گیاهی پیدا می‌شود. پیشنهاد می‌کنم به دلیل مزه مشابه غذاهای هندی و ایرانی، برای تنوع بیشتر در برنامه غذایی‌تان سری به مقاله غذاهای گیاهی هندی بزنید.
حرف آخر
سبک زندگی مردم دنیای مدرن در سال‌های اخیر حسابی تغییر کرده و در همین راستا بسیاری از مردم به دلایل گوناگون از داشتن زندگی سالم تا حمایت از حقوق حیوانات به مصرف غذاهای گیاهی روی آوردند. این تمایل در ابتدا رژیم غذایی گیاهخواری را شکل داد و بعد از مدتی منجر به وگنیسم شد.
ما در این مقاله سعی کردیم تا حد ممکن به بررسی تفاوت وگان و وجترین با زبان ساده بپردازیم و مسیر شروع این سبک زندگی سالم را به شما نشان دهیم. حتی اگر در آینده نزدیک هم نظرتان تغییر کرد، ایرادی ندارد زیرا راه برای شروع گیاهخواری باز است و ممکن است عادت‌های جدیدی برایتان همراه داشته باشد.
سؤالات متداول
بهترین منابع غذایی برای تأمین انرژی روزانه گیاهخواران چیست؟
گیاهخواران و وگنها باید زیر نظر پزشک رژیم غذاییشان را شروع کرده و مکمل مصرف کنند. بهترین منابع غذایی برای این افراد، پروتئین گیاهی، غلات، دانه و کربوهیدراتهای ساده است.
آیا خامگیاهخواران میوه و سبزیجات مصرف میکنند؟
خام گیاهخواران نیز به چند دسته با اعتقاد مختلف تقسیم میشوند که برخی از آنها موافق مصرف میوه و سبزی خام هستند و برخی دیگر معتقد به مصرف دانهها، آجیل و انواع غلات هستند.
بهترین راه برای شروع گیاهخواری چیست؟
بهترین راه برای شروع وجترین شدن، نیمه گیاهخواری است. بهتر است که بهآهستگی مصرف گوشت و لبنیات را کنار بگذارید و سپس بهطور کامل وجترین شوید.
