سالانه ۴۸میلیون نفر به دلایل مختلف دچار مسمومیت‌های غذایی میشوند. مشخص نیست چنددرصد از این مسمومیت‌های خانگی باشد، اما ممکن است بین ۱۲ تا ۸۰ درصد از این آمار را به خود اختصاص دهد. این موضوع نشان می‌دهد که تا چه اندازه آگاهی از نگهداری مواد غذایی در یخچال و فریزر اهمیت دارد.
قبل از اینکه بخواهیم درباره عمر مفید گوشت در یخچال و فریزر صحبت کنیم، باید بدانید حتی مدت‌زمان نگهداری گوشت چرخکرده با فیله نیز متفاوت است و باید فاکتور‌های مختلفی را برای تعیین مدت زمان نگهداری گوشت در یخچال و فریزر در نظر گرفت. با‌توجه‌به دستورالعملهای وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA)، دو نوع باکتری روی غذای رشد می‌کند:
- باکتری‌های بیماری‌زا: این باکتریها باعث مسمومیت‌های غذایی میشوند.
- باکتری‌های فاسدکننده: این باکتریها طعم و بوی غذا را تغییر می‌دهند.
وجود این باکتریها نیز از دلایلی هستند که باید بیشتر حواستان به نوع نگهداری مواد غذایی باشد.
مدت زمان نگهداری انواع گوشت در فریزر
در ادامه درباره مدت‌زمان نگهداری انواع گوشت در فریزر صحبت می‌کنیم:
| مدت نگهداری گوشت چرخ کرده در فریزر | 3 الی 4 ماه |
| مدت نگهداری گوشت استیکی | 4 الی 12 ماه |
| مدت نگهداری مرغ در فریزر کامل | 12 ماه |
| مدت نگهداری بوقلمون در فریزر کامل | 12 ماه |
| مدت نگهداری مرغ تکه تکه در فریزر | 9 ماه |
| مدت نگهداری بوقلمون تکه تکه در فریزر | 9 ماه |
| مدت نگهداری مرغ چرخ‌شده در فریزر | تا 3 یا نهایتا 4 ماه |
| مدت نگهداری ماهی کم چرب در فریزر | 6 تا 8 ماه |
| مدت نگهداری ماهی چرب در فریزر | 2 تا 3 ماه |
- مدت‌زمان نگهداری گوشت در فریزر: گوشت را میتوان به مدت چندین ماه در فریزر نگهداری کرد؛ البته بستگی به نوع برش گوشت نیز دارد. گوشت چرخکرده را نباید بیش از ۳ تا ۴ ماه نگهداری کرد، اما این مدت‌زمان برای گوشت استیکی بین ۴ تا ۱۲ ماه است.
- مدت‌زمان نگهداری مرغ در فریزر: مرغ یا بوقلمون کامل به مدت ۱۲ماه در فریزر ماندگاری دارند، اما اگر آنها را تکهتکه کنید این مدت به ۹ ماه کاهش می‌یابد. مرغ چرخ‌شده را نیز نباید بیش از ۳ تا ۴ ماه نگهداری کنید.
- مدت‌زمان نگهداری ماهی در فریزر: ماهی چرب و کمچرب مدت‌زمان ماندگاری متفاوتی دارند. ماهی کمچرب را به مدت ۶ تا ۸ ماه نگهداری می‌کنند، اما این مدت برای ماهی‌های چرب به ۲ تا ۳ ماه کاهش پیدا می‌کند.
مدت زمان نگهداری انواع گوشت در یخچال
برخلاف دمای منفی ۱۸ درجه فریزر، دمای یخچال ۴ درجه سانتی‌گراد است و شما نمی‌توانید مدت زمان نگهداری گوشت در فریزر
را افزایش دهید.
| مدت زمان نگهداری گوشت نپخته | 3 تا 5 روز |
| مدت زمان نگهداری گوشت چرخ کرده در یخچال | حداکثر 2 روز |
| مدت زمان نگهداری مرغ در یخچال (کامل و تکه تکه شده) | 1 تا 2 روز |
| مدت زمان نگهداری مرغ پخته شده در یخچال | 3 تا 4 روز |
| مدت زمان نگهداری ماهی در یخچال | 1 تا 2 روز |
| مدت زمان نگهداری مواد غذایی دریایی در یخچال | 1 تا 2 روز |
| مدت زمان نگهداری گماهی پخته شده در یخچال | تا 3 روز |
- مدت‌زمان نگهداری گوشت در یخچال: بیشتر گوشت‌های نپخته را میتوان ۳ تا ۵ روز در یخچال نگهداری کرد، اما گوشت چرخکرده حداکثر باید ۲ روز نگهداری شود.
- مدت‌زمان نگهداری مرغ در یخچال: مرغ کامل یا تکه‌شده را میتوان ۱ تا ۲ روز در یخچال نگهداری کرد، اما مرغ پخته‌شده بین ۳ تا ۴ روز در یخچال سالم می‌ماند.
- مدت‌زمان نگهداری ماهی در یخچال: ماهی‌ها یا دیگر موجودات دریایی را میتوان ۱ تا ۲ روز در یخچال نگهداری کرد، اما ماهی پخته‌شده تا ۳ روز نیز سالم می‌ماند.
کیفیت اولیه گوشت نیز تأثیر زیادی در تعیین این مدت‌زمان‌های ماندگاری دارد. گوشتی که حمل‌ونقل مناسبی نداشته است را نمی‌توان حتی یک روز هم در یخچال و فریزر نگهداری کرد. به همین دلیل باید نگاهی همه‌جانبه به این موضوع داشته باشید.
نکات بسیاری وجود دارد که باید در خصوص گوشت به آن توجه کرد. هرگز گوشتی را نخرید که تاریخ انقضای آن گذشته است. همچنین گوشت را به‌صورت تازه مصرف کنید و مدت‌زمان نگهداری گوشت را تاحدممکن کاهش دهید. در خصوص گوشت گاو از خرید گوشتی که رنگ آن به سمت قهوه‌ای تیره یا بی رنگی متمایل است، خودداری کنید. بوی قوی گوشت و سفت یا لزج بودن آن می‌تواند نشانه ناسالم بودن آن باشد. این موارد برای گوشت مرغ نیز صدق می‌کند. گوشتی که به‌نظر پژمرده می‌آید، برای خرید مناسب نیست.
در یکی از مقالات فودکس به این موضوع پرداخته شده است که چرا بر روی نوشیدنی‌های گازدار نوشته شده خنک بنوشید؟ چنددرصد از شما تا به‌حال به دلیل آن فکر کرده‌اید؟ این مثال نشان می‌دهد که انسان تا چه اندازه می‌تواند نسبت به چیز‌هایی که هر روز با آن سروکار دارد با بی‌توجهی عمل کند. به همین دلیل دانستن طول عمر مواد غذایی در فریزر و یخچال آنجایی موثر است که شما در زندگی روزمره خود این اطلاعات را عملی کنید.
عواملی که باعث فاسد شدن گوشت میشوند!
عوامل بسیاری می‌توانند در فاسدشدن گوشت مؤثر باشند که مهم‌ترین آنها میکروارگانیسم‌هایی مانند کپک و باکتریها هستند. میکروارگانیسم‌های موجود در گوشت باعث تجزیه پروتئین‌ها و چربی‌ها، فاسد شدن گوشت و تولیدمثل خود میشوند که همین امر ماندگاری گوشت در فریزر را کاهش خواهد داد. این تولیدمثل می‌تواند ادامه یابد و به سطحی برسد که خوردن گوشت ایجاد مسمومیت در انسان کند.
هنگامی که یک حیوان قصابی میشود، سلول‌های گوشت آن شروع به ازبینرفتن می‌کنند و سلول‌های جدیدی نیز جایگزین آنها نمی‌شود. در نتیجه اگر گوشت به‌سرعت مصرف نشود و یا به‌درستی نگهداری نشود، ممکن است فاسد شود. تازه مصرف‌کردن مواد غذایی اینجاست که اهمیت پیدا می‌کند. البته از آنجایی‌که برای همه مواد غذایی تازه‌خوری صدق نمی‌کند، در مقاله تازه یا منجمد؛ کدام بهتر است؟ مفصل به آن پرداختیم.
قرار گرفتن در معرض نور و گرما
برخی شرایط مانند قرارگرفتن در معرض نور و گرما می‌تواند این فرایند را تسریع کند. از طرفی همانطور که گفته شد باکتری‌هایی که در بدن حیوان زنده وجود داشته‌اند با قصابی آن، خانه جدیدی پیدا می‌کنند. هر بوی ترش، سولفوریک و ماندگی نشان از آن است که تعداد باکتریها به سطح ناامن خود رسیده و دیگر گوشت قابل‌مصرف نیست.
کپک، عامل فاسد شدن گوشت
در کنار این موارد میتوان به کپکها نیز اشاره کرد. کپکها منابع مرطوب و گرم را با منابع غذایی زیاد دوست دارند. در این حالت میتوان گفت که گوشت خانه‌ای عالی برای کلونی کپکها است. کپک با پخش‌شدن روی سطح گوشت و ایجاد تکه‌هایی با رنگ و طعم متفاوت ظاهر میشود که اغلب در این حالت گوشت را فاسد می‌دانیم و از مصرف آن خودداری می‌کنیم.
تکنیک‌های نامناسب بسته‌بندی
عامل دیگری که باعث فاسدشدن گوشت و میشود و عمر مفید گوشت در یخچال و فریزر را کاهش می‌دهد، تکنیک‌های نامناسب بسته‌بندی آن است. بسته‌بندی نامناسب می‌تواند باعث واکنش شیمیایی اکسیداسیون در گوشت شود. چربی‌های موجود در گوشت با اکسیژن واکنش نشان داده و باعث تغییر رنگ و طعم گوشت و فاسدشدن آن میشود.
تا به‌حال برای‌تان این سوال پیش آمده است که گوشت تازه یا منجمد؟ کدام‌یک مواد مغذی بیشتری دارد؟ فارغ از اینکه مصرف گوشت تازه بهتر است یا منجمد، به هر حال برای نگهداری گوشت به مدت طولانی‌تر مجبور به فریز کردن آن خواهیم بود.
مدت‌زمان نگهداری کنسروهای گوشت
در دنیای امروز، کنسرو یک موهبت الهی محسوب میشود؛ یک غذای آماده و آسان که مدت‌زمان پخت‌وپز را بسیار کاهش داده است. همچنین گزینه‌های بسیاری را برای وعده‌های غذایی روی میز قرار می‌دهد. کنسروها یک غذای سالم هم محسوب میشوند.
از نظر شما غذاهای سالم کدامند؟
طبق دستورالعملهای وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا، عمر مفید کنسروهای گوشت، 2 تا 5 سال است و تفاوتی میان نوع گوشت آن نیست. پس چه ماهی باشد، چه گوشت مرغ و چه گوشت گاو، زمان زیادی را می‌توانید برای نگهداری آن در نظر داشته باشید.
مواد غذایی کنسروشده تجاری در یک ظرف استریل و دربسته از خلأ تولید میشوند. فرایند آماده‌سازی این مواد در دمای 121درجه سانتی‌گراد انجام میشود. این فرایند، میکروارگانیسمها را می‌کشد، تشکیل آنزیم‌ها را متوقف می‌کند و از ورود باکتری‌های جدید به غذای ذخیره‌شده جلوگیری می‌کند. بااین‌حال همیشه امکان وجود اشکال در خط تولید و یا رخ‌دادن یک اشتباه وجود دارد و همه‌چیز خوب پیش نرود.
گاهی اوقات ممکن است مواد غذایی کنسروشده در طول فرایند تولید آسیب ببینند که باید حتماً آن را دور ریخت. احتمالاً این اتفاق افتاده است که کنسروی بوی مطبوعی نداشته و شما آن را سریعاً دور ریخته‌اید. بوی نامطبوع در کنسروها به‌دلیل وجود یک باکتری به نام C. Botulinum است؛ یک باکتری که می‌تواند به شکل مرگباری مسمومیت غذایی ایجاد کند.
وجود بوتولیسم در غذاهای کنسروشده تجاری بسیار نادر است اما در غذایی که به‌صورت خانگی کنسرو میشوند امکان پیدایش آن زیاد میشود. پس از خرید و بازگشت به خانه باید مراقب باشید که مواد غذایی کنسروشده را به‌درستی نگهداری می‌کنید. این بدان معناست که غذای کنسروشده را در مکانی خنک، خشک و تاریک نگهداری کنید. دمای ایده‌آل برای نگهداری مواد غذایی کنسروشده زیر 29درجه سانتی‌گراد است و نباید در دمای بالاتر از 38درجه سانتی‌گراد نگهداری شوند. هرگز کنسرو را در جایی که مرطوب یا گرم است مانند زیر سینک یا کنار اجاق‌گاز نگهداری نکنید. این موضوعی است که باید خیلی به آن توجه کنید چراکه اغلب ما آشنایی با نحوه نگهداری کنسروها نداریم و آسیب‌دیدن کنسرو می‌تواند باعث ایجاد مسمومیت غذایی شود.
آیا شما می‌دانید بعد از مسمومیت غذایی چه کنیم؟
هنگامی که غذای کنسرو شده را باز می‌کنید، پس از مصرف ممکن است تمایل داشته باشید مقداری از آن را مجدداً نگهداری کنید. بر اساس اعلام نظر وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا، شما می‌توانید با خیال راحت مواد غذایی کنسروشده خود را مستقیماً در یخچال قرار دهید. اما برای اطمینان و کسب اطلاعات بیشتر د راین زمینه، می‌توانید نگهداری کنسرو جوشانده شده را مطالعه کنید. به‌منظور حفظ طعم و مزه، توصیه میشود هر قسمت استفاده‌نشده از مواد غذایی را در یک ظرف نگهداری جداگانه و تمیز درون یخچال قرار دهید. همچنین می‌توانید کنسرو غذاهای دریایی استفاده نشده را در ظرف مناسب نگهداری و تا 2 ماه منجمد کنید.
در بسیاری از نقاط جهان ممکن است غذاهای ایمن و باکیفیت وجود نداشته باشد. کنسروکردن به مردم کمک می‌کند تا در طول سال به طیف گسترده‌ای از غذاها دسترسی داشته باشند. همچنین در شرایط وقوع سیل و زلزله و سایر بلاهای طبیعی که امکان دسترسی به غذا وجود ندارد، بهترین راه‌حل رساندن کنسرو به مردم صدمه‌دیده است. پس شناخت راه‌های نگهداری کنسرو مواد غذایی به‌خصوص مواد گوشتی بسیار مهم است.
در ارتباط با رژیم غذایی سالم در مجله فودکس بیشتر بخوانید: چگونه غذای سالم بخوریم؟
حرف آخر
گوشت و فراورده‌های گوشتی در سفره امروز مردم جایگاه ویژه‌ای دارد. با پیشرفت تکنولوژی و امکان منجمدکردن مواد غذایی، ماندگاری گوشت در فریزر بیشتر میشود و نگهداری آنها بسیار آسان‌تر شده است. بااین‌حال نگهداری مواد غذایی در یخچال و فریزر از جمله گوشت جوانب احتیاط خود را دارد. نکات مهمی در خصوص چگونگی فاسد شدن گوشت و عمر مفید انواع گوشت در یخچال و فریزر گفته شد که می‌تواند کمک بسیار خوبی برای شما باشد.
سؤالات متداول
عمر مفید گوشت در فریزر چقدر است؟
بهطور خلاصه، عمر مفید گوشت قرمز در فریزر بین 4 تا 12 ماه است که اگر گوشت چرخکرده باشد آن را نباید بیشتر از 3 تا 4 ماه نگهداری کرد. مرغ یا بوقلمون کامل را 12 ماه و اگر تکهتکه شده باشند، 9 ماه میتوان در فریزر نگهداری کرد. گوشت ماهی کمچرب را 6 تا 8 ماه و ماهی پرچرب 2 تا 3 ماه میتوان در فریزر نگهداری کرد.
چه عاملی باعث فاسدشدن گوشت میشود؟
عوامل مختلفی باعث فاسد شدن گوشت میشوند که از میان آنها میتوان به میکروارگانیسمها اشاره کرد. این ساختارهای ریز در قالب باکتریها و کپکها باعث ازبینرفتن گوشت میشوند.
کنسروهای گوشت را چه مدت میتوان نگهداری کرد؟
کنسروهای تجاری را میتوان از 2 تا 5 سال در مکان مناسب با درجه حرارت مناسب نگهداری کرد. اگر قسمتی از یک کنسرو مصرف شده است و نیاز دارید که مابقی آن را در یخچال بگذارید، برای مدت کوتاهی ایرادی ندارد. همچنین کنسرو ماهی را میتوان تا 2 ماه منجمد کرد.
